10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları,2017-2018,Sayfa 68-69

10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları,2017-2018,Sayfa 68-69

68.SAYFA 


1. Sagu türünün özellikleri nelerdir? Açıklayınız.
İslam öncesi Türkler arasında , bir kahraman, bir devlet büyüğü öldüğünde bunlar için yapılan yuğ adı verilen yas törenlerinde kopuz eşliğinde söylenen şiirlere sagu denir.
a. Ölen bir kişinin arkasından söylenen ağıt şiirleridir. “Yuğ” denilen ölüm törenlerinde söylenir.
b. Ölen kişinin kahramanlıklarını, başarılarını, erdemlerini anlatır; ölümlerinden duyulan üzüntüyü dile getirir.
c. Koşuk nazım şekliyle söylenir.
d. Dörtlükler halinde söylenir.
e. 4+3=7’li hece ölçüsüyle yazılır.
f. Bu şiirlere İslâm sonrası halk edebiyatında “ağıt”, Divan edebiyatında “mersiye” denir
g. Divanu Lûgatit-Türk’teki Alp Er Tunga sagusu bu türün önemli bir örneğidir.
h. Sagu söyleyen kişilere sagucu ya da ağıtçı denir.

2. “Türkler arasında güzel sanatların ve şiirin kaynağı, bütün eski milletlerde olduğu gibi din kaynağıdır.” Nihat Sami Banarlı’nın bu sözünden yola çıkarak güzel sanatların ve edebiyatın ortaya çıkmasında dinin etkisini değerlendiriniz.

👉ÖZLÜ CEVABI İÇİN TIKLAYIN

SAYFA 69

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı, Biryay Yayınları, 69.Sayfa  
Metin Soruları

1. Şiirin biçim özelliklerini aşağıdaki tabloya yazınız.

Nazım Birimi: Dörtlük

Vezin: 7'li hece ölçüsü (4+3)

Kafiye ve şeması:İlk dörtlükte: "l" yarım kafiye Şeması:  aaab/cccb/dddb/eeeb/fffb… düz kafiye vardır.Genelde yarım kafiye kullanılmıştır.


Redif: İlk dörtlükte : "dimü" redif

👆TÜM KAFİYE VE REDİFLERİ İÇİN TIKLAYINIZ

2. Şairin felekten bu denli şikâyet etmesinin nedeni nedir? Açıklayınız.
Şairin felekten bu denli şikayet etmesinin sebebi çk sevdikleri hükümdarları Alper Tunga'nın ölmesidir.

3. Şiirde insanların üzüntüleri nasıl tasvir edilmiştir? Açıklayınız.

Kaygı ve kederden zayıflamışlar, bet ve benizleri sararmıştır. Üzüntüden yakalarını yırtıp çığlık atmaktadırlar.

4. Alper Tunga’nın özelliklerini şiirden yola çıkarak tespit ediniz.
Alper Tunga halkının çok sevdiği güçlü, yiğit, büyük bir devlet adamıdır.

5. Alp ErTunga sagusunda kullanılan edebî sanatlar aşağıda verilmiştir. Bu sanatların geçtiği yerleri tespit edip ilgili karşılarına yazınız.

Edebî Sanat Kullanıldığı Yer:
Kişileştirme (Teşhis) Kullanıldığı Yer: “Felek öcünü aldı mı?”, “Felek niyet edip ok atarsa” "Feleğin adeti böyledir"

Benzetme (Teşbih) Kullanıldığı Yer: “Safran sürülmüş gibi” teşbih(benzetme) yüz rengi safrana benzetilmiş…
“Erkekler kurt gibi uluyorlar” teşbih (benzetme)

Abartma(Mübalağa) Kullanıldığı Yer: “Şimdi yürek yırtılır.”  “Kalbimin içi yandı”

Soru Sorma(İstifham) Kullanıldığı Yer: "Felek öcünü aldı mu? "Kötü dünya kaldı mu?"

Bilmezden gelme (Tecahül-i Arif) Kullanıldığı Yer: "Alp Er Tunga öldi mü?"

ELEŞTİREL OKUMA
1. Alp ErTunga sagusunun sorularla başlamasının anlatıma etkisini değerlendiriniz.

Alp ErTunga sagusunun sorularla başlaması anlatımı güçlendirmiştir ve sanatlı yapmıştır. 

2. Türkülerimizdeki dünya, felek kavramı ile bu sagudaki dünya, felek kavramını karşılaştırınız.

Türkülerimizdeki felek; dünya kavramı  olumsuz kavramlarla işlenir, olumsuz çağrışımlar yaptırır. Bu yaklaşım bahtsızlık karşısında suçlanacak bir obje arayan sıradan bir insan psikolojisinin yarattığı bir savuma mekanizmasının ürünüdür. Saguda da Alp Er Tunga'nın ölümü feleğe mâl edilmiş, birtakım olumsuzlukların kaynağı olarak gösterilmiştir. edebiyatfatihi.net