Yunus Emre "Sabır" Şiirinde Sabırla İlgili Verilen Örnekler, Risalet'ün Nushiyye

Yunus Emre "Sabır" Şiirinde  Sabırla İlgili Verilen Örnekler, Risalet'ün Nushiyye

İnceleme ve Yazı: @edebiyatfatihinet (Takip et)

Türk edebiyatı tarihinde ilk didaktik mesnevi olan “Risaletü’n Nushiyye” Nasihatler Kitabı" demektir. Aruz ölçüsü ile yazılmış şiirler 573 beyittir. Failatün failün ölçüsüyle yazılmış 13 beyitlik bir başlangıçtan sonra, kısa bir düz yazı vardır. Arkasından ruh, nefis, kanaat, gazap, sabır, haset, cimrilik, akıl gibi konuların işlendiği destanlar gelir.

Aşağıda birkaç beytini verdiğimiz mesnevi şeklindeki metnin tümüne Doç.Dr.Ziya Avşar tarafından hazırlanan kitabın PDF'sinden ulaşabilirsiniz. BURADA

Dinle, söyleyeyim sabır hâlini,
Cümle âlem sabra verdi malını.

Tüm bozguncuları mat eder sabır,
O sebepten mutluluk ihsanıdır.

Sabrın her yerde iyiliktir işi,
Dayim azad eder yâd ve bilişi.

Sabırlının devleti dayim kalır,
Sabredenin nasibi fazla olur.

MESNEVİDEN SABIRLA İLGİLİ ÖRNEKLER

 Aşkın Sesi Yunus Emre'nin Risalet'ün Nushiyye adlı mesnevisinde gönül dünyamızı aydınlatan çok samimi öğütleri var. 

Yunus Emre "Sabır" mesnevisinde insan için sabrın  ne denli önemli olduğunu vurgulayıp bunu tarihteki birkaç somut kişi ve olayla örneklendiriyor.

Hz. Yusuf'un kardeşleri tarafından atıldığı kuyudan sabrederek çıktığını anlatarak Hz. Yusuf kıssasına telmihte bulunuyor. Bilindiği üzre Hz. Yusuf  üvey kardeşleri tarafından kuyuya atılmış, sonra orada konaklayan bir kervandakı birinin dikkati sayesinde fark edilmiş ve oradan çıkarılmıştır.

Sabır mesnevisinde ayrıca Yunus Emre Peygamberimizin Miraç hadisesini örnek veriyor ve şöyle diyor:

Sabırla vardı o Mirac'a varan

Diri iken ölür sabrı başaran

www.edebiyatfatihi.net


Yunus Emre'nin Türk Edebiyatındaki Yeri

Türk halk şairlerinin tartışmasız öncüsü olan ve Türk'ün İslam'a bakışını Türk dilinin tüm sadelik ve güzelliğiyle ortaya koyan Yunus Emre, sevgiyi felsefe haline getirmiş örnek bir insandır. Yaklaşık 700 yıldır Türk milleti tarafından dilden dile aktarılmış, türkü ve ilahilere söz olmuş, yer yer atasözü misali dilden dile dolaşmış mısralarıyla Yunus Emre, Türk kültür ve medeniyetinin oluşumuna büyük katkılar sağlamış bir gönül adamıdır. Bazı kaynaklarda Anadolu'ya gelen Türk boylarından birine bağlı olup, 1238 dolaylarında doğduğu rivayet edilirse de bu kesin değildir; tıpkı 1320 dolaylarında Eskişehir'de öldüğü yolundaki rivayetlerde olduğu gibi. Batı Anadolu'nun birkaç yöresinde "Yunus Emre" adını taşıyan ve onunla ilgili görüldüğünden "makam" adı verilen yer vardır.


Bir garip öldü diyeler
Üç gün sonra duyalar
Soğuk su ile yuyalar
Şöyle garip bencileyin

diyen Yunus, belki de doğduğu ve yaşadığı topraklardan çok uzaklarda bu dünyadan göçüp gittiğini anlatmak istemektedir.

Türk tasavvufunun dilde ve şiirde kurucusu olan Yunus Emre'nin şiirlerinde ahlak, hikmet, din, aşk gibi konuların hemen hepsi tasavvuftan çıkar ve tasavvuf görüşü çerçevesinde bir yere oturtulur. Mısralarında didaktik ahlak telkinlerinde bulunan Yunus Emre, "gönül kırmamak" konusuna ayrı bir önem verir ve "üstün bir değer" olarak şiirlerinde bu konuyu özenle işler.

Bu arada Yunus Emre'yi öne çıkaran bir başka önemli özelliği de, şiirlerinde işlediği konuları ve telkinleri bizzat kendi hayatında uygulamasıdır. "Din tamam olunca doğar muhabbet" diyen Yunus, İslam'ın sabır, kanaat, hoşgörürlük, cömertlik, iyilik, fazilet değerlerini benimsemeyi telkin eder. Yunus'un sanat anlayışı, dinî ve millî değerleri bağdaştırdığı mısralarında kendini gösterir; millileşen tasavvufa, Türkçenin en güzel ve en güçlü özelliklerini kullanarak tercüman olur. Gerçekten de 11,12 ve 13. asırlarda Türkistan ve Anadolu Türkleri arasında çok yayılan tasavvufun Türk şairleri arasında iki büyük sözcüsü vardır: Türkistan'da Ahmet Yesevi, Anadolu'da Yunus Emre...

Yunus Özetle; Yunus Emre, Türk milletinin içinden çıkmış, onu anlamış ve anlatmış, yazdığı Oğuz lehçesinin konuşulduğu bölgelerde 7 asır boyunca şiirleri dilden dile dolaşmış milli ve büyük bir şairdir.