Çoban Çeşmesi/Faruk Nafiz Çamlıbel

Bu yazımızda Beş Hececiler'in en ünlü şairi Faruk Nafiz Çamlıbel'in "Çoban Çeşmesi" şiirindeki kafiye ve redifleri inceleyecek ve şiirle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayacağız... Soruların cevaplarını şiirden sonra, şiirin kafiye ve rediflerini ise her dörtlük altında bulabilirsiniz...
www.edebiyatfatihi.net yayın editörü tarafından hazırlandı...
                                         

Çoban Çeşmesi Şiir Soruları

a. Şiir hangi ölçü ile yazılmıştır?
b. Şiirde kafiye var mıdır?
c. Şiirde ses akışı hangi ögelerle oluşturulmuştur?
ç. Şiirde ritim nasıl sağlanmıştır?
d. Şiirde redif, iç kafiye, aliterasyon, asonans gibi ses benzerliklerinden nasıl yararlanılmıştır?
e. Şair, şiirinde belli bir söyleyiş tarzı oluşturmuş mudur?

ÇOBAN ÇEŞMESİ 

Kafiye ve Redifleri:

a--Derinden derine ırmaklar ağlar,
b--Uzaktan uzağa çoban çeşmesi,
a--Ey suyun sesinden anlayan bağlar,
b--Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi
  • "ağlar"➜ tunç uyak 
  • "-a çoban çeşmesi"➜ redif; "ağ"➜ tam uyak
c--Gönlünü Şirin’in aşkı sarınca
c--Yol almış hayatın ufuklarınca,
c--O hızla dağları Ferhat yarınca
b--Başlamış akmağa çoban çeşmesi…
  • "arınca"➜ zengin kafiye (Uyarı: İkinci dizedeki "ınca" eki zarf-fiil olmadığı için üç dizedeki "ınca" ekini aynı görevde kabul etmiyoruz)
d--O zaman başından aşkındı derdi,
d--Mermeri oyardı, taşı delerdi.
d--Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi,
b--Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi!
  • "-erdi" ➜zengin uyak
e--Vefasız Aslı’ya yol gösteren bu,
e--Kerem’in sazına cevap veren bu,
e--Kuruyan gözlere yaş gönderen bu…
b--Sızmadı toprağa çoban çeşmesi.
  • "-en bu"➜ redif, "er"➜ tam uyak
Leyla gelin oldu, Mecnun mezarda,
Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda.
Ateşten kızaran bir gül arar da,
Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi.
  • "arda"➜ zengin kafiye (Uyarı: "arar da" sözcüğündeki sonra "da" bulunma hali değil bağlaçtır yani I. ve II. dizedeki "da" ile aynı görevde değildir.
Ne şair yaş döker, ne aşık ağlar,
Tarihe karıştı eski sevdalar:
Beyhude seslenir, beyhuda çağlar
Bir sola, bir sağa çoban çeşmesi!…
  • "lar"➜ zengin uyak
Faruk Nafiz Çamlıbel

SORULAR

a.  Şiir hangi ölçü ile yazılmıştır?
Şiir 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. 6+5 durak sistemi vardır.
b.  Şiirde kafiye var mıdır?
Vardır, şiirin tüm kafiyeleri yukarıda gösterilmiştir.
c.  Şiirde ses akışı hangi ögelerle oluşturulmuştur?
Şiirde ses akışı, hece ölçüsü, aliterasyon, asonans ve kelime tekrarlarıyla sağlanmıştır. 
ç.  Şiirde ritim nasıl sağlanmıştır?
Ritim 6+5 duraklı 11'li hece ölçüsüyle sağlanmıştır.
d.  Şiirde redif, iç kafiye, aliterasyon, asonans gibi ses benzerliklerinden nasıl yararlanılmıştır?
Şiirdeki redifler dörtlüklerin altında gösterilmiştir. Dize sonlarındaki aynı görevdeki ek ve kelimelerle redif yapılmıştır. Şiirde aliterasyon ve asonanslardan da yararlanılmıştır. 

Örneğin, ilk dörtlükte "n" sesleriyle aliterasyon; "a" ünlüsüyle ise asonans yapılmıştır. 
e.  Şair, şiirinde belli bir söyleyiş tarzı oluşturmuş mudur?
Evet oluşturmuştur, şiirin teması söyleyiş tarzının belirleyen en önemli unsurlardandır. Ayrıca kullanlan ahenk ögeleriyle de şiirinde bütününde belli bir sisteme bağlı söyleyiş tarzı oluşturulmuştur. 

Yazıya Tepkini Göster!

3 Yorumlar

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.

  1. Öncelikle emekleriniz için teşekkürler. Yalnız 2. dörtlükte -ınca eki redif olmaması gerekir. Çünkü 1. ve 3. mısrada zarf fiil eki olarak kullanılmış, ama 2.mısrada "ufuk-lar-ı-n-ca" iyelik eki+kaynaştırma eki+eşitlik eki olarak kullanılmış. Zaten zarf fiil ekleri isimlere gelmez.

    YanıtlayınSil
  2. Merhabalar, yorumunuz için teşekkürler... Evet, haklısınız."ınca" eki üç dizede de zarf-fiil görevinde değil, "arınca" zengin kafiye olarak düzeltelim. Teşekkür ederiz...

    YanıtlayınSil

Yorum Gönderme

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.

Daha yeni Daha eski

Reklam

Reklamlar