KASİDE NAZIM ŞEKLİNİN ÖZELLİKLERİ MADDELER HALİNDE ,

Reklamlar

KASİDE NAZIM BİÇİMİNİN ÖZELLİKLERİ MADDELER HALİNDE...

• Kaside, Klasik Türk edebiyatı nazım biçimidir. 
• Din ve devlet büyüklerini övmek veya birini yermek amacıyla yazılırlar. 
• Aruz ölçüsüyle yazılan kasidelerin nazım birimi beyittir. 
• Beyit sayısı 31-99’dur. Altı bölümden oluşur. 
• Kafiye düzeni gazel gibi yani "aa-ba-ca..." şeklindedir.
• Kaside, Türk edebiyatında 13. yüzyılda kullanılmaya başlar. 
• Kasidenin ilk beyitine matla; son beyitine makta, şairin mahlasının bulunduğu beyite taç beyit; en güzel beyitine beyt-ül kasid denir.
•  Bu türün en meşhur ismi Nef’i’dir.

KASİDENİN BÖLÜMLERİ
1. Nesip (Teşbib): Kasidenin ilk bölümüdür, şiir yönünden en ağır bölümdür. Genelde 15-20 beyit olur. Şair bu bölümde betimleme yapar; kadın, kış, at, bahar vs. Baharın tasviri yapılıyorsa: Bahariye, kışın tasviri yapılıyorsa: Şitaiye, temmuzun tasviri yapılıyorsa: Temmuziye, ramazanın tasviri yapılıyorsa: Ramazaniye, atın tasviri yapılıyorsa: Rahşiye, hamamın tasviri yapılıyorsa: Hamamiye.

2. Girizgah: Nesip bölümünden methiye bölümüne geçerken söylenen ve basamak görevinde olan beyitlerdir. Şair bu bölümde övgüye başlayacağını haber verir. 1-2 beyitten oluşur.

3. Methiye: Kasidenin sunulduğu kişinin övüldüğü bölümdür. Şiir yönü çok zayıf, dil yönü diğer bölümlere göre çok ağırdır.

4. Tegazzül: Gazel söyleme anlamına gelir, bütün kasidelerde olması zorunlu değildir. Methiyeden sonra şair bir fırsatını düşürüp aynı ölçü ve uyakta bir gazel söyler, buna tegazzül denir.

5. Fahriye: Şairin kendini övdüğü bölümdür. Fahriyeyi en seven şair Nefi'dir.

6. Taç: Şairin kendisi hakkındaki yeni düşüncelerini söylediği bölümdür. 2-3 beyit bulunur. 'Nefi' çok kullanır.(Tac bir bölüm değil sadece şairin isminin geçtiği beyittir)

7. Dua: Kasidenin son bölümüdür. Birkaç beyit olur. Şair burada övdüğü kişinin başarılı, uzun ömürlü, talihinin iyi olması yönünde dua eder.

KONULARINA GÖRE KASİDELER
Tevhid: Allah'ın birliğini anlatan kasidedir.

Münacaat: Allah'a yalvarmak yakarmak için yazılır.

Na'at: Peygamberi övmek için yazılır.

Methiye: Devlet büyüklerini övmek için yazılır.

Mersiye: Ölüm temalı kasidelerdir.

Hicviyye: Alay etmek amacında yazılan kasidelerdir.

Şehrengiz: Bir şehrin güzelliklerini anlatan kasidelerdir.

Cülusiye: Padişahın tahta geçişi dolayısıyla yazılan kasidelerdir.