Lamiî Çelebi (1472-1534)
Farsçadan, özellikle Abdurrahman Cami’den yaptığı
çevirilerle divan şiirinde farklı arayışları temsil eden kilit isimlerden
biridir.
Bursa’da doğdu. Asıl adı Mahmut’tur. Dedesi Nakkaş Ali,
Bursa’daki Yeşil Cami ve Yeşil Türbe’nin nakışlarını icra etmiştir. II. Bayezid döneminde adını
duyurmaya başlayan Lamiî Çelebi, asıl ününe Yavuz Sultan Selim döneminde
ulaşmıştır. 1509’da kaleme aldığı Hüsn ü Dil adlı eserini Yavuz’a
sunduktan sonra kendisine 30 akçelik aylık bağlanmıştır. Saygın bir kişiliktir.
Âşık Çelebi onun için “şi’r ü inşâyı şîr ü şeker gibi cem’ etti” diyerek
onun hem nazımda hem de nesirdeki başarısına dikkat çekmiştir. Çağdaşı
Gelibolulu Ali’de onun nesirdeki üstünlüğünü, Şerefü’l-İnsan ve Şevahidü’n-Nübüvve
adlı eserleri överek belirtmiştir. Divanı dışında on altı manzum eseri vardır.
İki hamse oluşturabilecek kadar çok eser yazmıştır. Mesnevilerinde
kendisinden önce hiçbir şairin ele almadığı birçok konuyu işlemiştir.
Lamiî
Çelebi’nin eserlerinde tasavvuf önemli yer tutar. Bursa’da Emir Ahmed
Buhari’ye bağlanıp Nakşibendi tarikatına girmiştir. Kendisi gibi Nakşi olan Abdurrahman Cami ile tanışıp
onun eserlerini tercüme ederek Cami-i Rum
lakabını almıştır.
-
Üretken (velud) bir şair ve yazardır.
-
İki hamse sahibidir.
-
Nesirde üstattır.
-
Mükemmel ve mürettep divan sahibidir.
-
Âlim şairlerdendir.
-
Abdurrahman Camiî’den yaptığı tercümelerle Cami-i Rum
diye anılır.
Fars şiirinde örnekleri olduğu halde Türk edebiyatında daha
önce ele alınmamış Vamık u Azra, Vis ü Ramin
gibi mesneviler ilk defa Lamiî Çelebi tarafından yazılmıştır. Abdurrahman Cami’nin siyeri Şevahidü’n-Nübüvve, evliya tezkiresi Nefahâtü’l-Üns ve felsefi-alegorik aşk
mesnevisi Salaman u Absal’ını
Türkçeye çevirmiştir. Şehrengiz-i Bursa
ve Hayretname’sini de içine alan Lamiî Divanı, divan şiirinin dayandığı sanat anlayışını
anlatan dibace ile başlar ve beş defterden oluşur (1989’da Burmaoğlu, divanı
yayınlamıştır).
Lamiî Çelebi’nin şiirleri ve sanatı hakkında malumat için Sadettin Eğri’nin Bir Bursa Efsanesi – Lamiî Çelebi adlı kitabı önerilir.
Yorum Gönderme
YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...
1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.