Kadı Burhaneddin fikri ve edebi yönü maddeler halinde...

Reklamlar

Kadı Burhaneddin

1345’de Kayseri’de doğdu. Asıl adı Ahmed’dir. Babası Kayseri kadısı Şemseddin Mehmed’dir. 1365 yılında kadı olmuştur.

14 yaşındayken Mısır’a gidip Sargıtmışıya Medresesi’nde eğitim gördü. Buradan Şam’a geçerek Mevlana Kutbuddin Razi’nin derslerine devam etti. 1364’de Kayseri’ye döndü. Eratnaoğlu Mehmed tarafından kadılığa getirildi. 1378’de Vezir oldu. 1380’de Ali Bey’in ölümü üzerine beyliğin ileri gelenleri Kadı Burhaneddin’e bağlılıklarını bildirdiler. 1398 yılında Akkoyunlu Türkmenlerinden Karayülük Osman Bey tarafından düzenlenen baskında öldürülmüştür. www.edebiyatfatihi.net

• Hayatını ilme veren Kadı Burhaneddin Arapça telif eserlerin yanında büyük bir Divan yazmıştır. www.edebiyatfatihi.net
• Şairin sert ve zeki mizacı bazı şiirlerine yansımıştır.
•  Türkçeye lehçeleriyle birlikte hâkim olan şairin şiirlerinde az da olsa Farsça tamlamalar da görülür. www.edebiyatfatihi.net
• Yeni kelimeler bulması ve kullanması dikkat çeken asıl niteliğidir (“kargı” ve “ney”i “boy” anlamında kullanmıştır). İran şiirine ait mezmunları geniş ölçüde Türk şiirine aktaran odur. Şiirlerinde sık sık kullandığı cinas ve tevriyelerle Türkçenin ifade imkânlarını geliştirmiştir. Şiirlerinde taklidi seslerden ve tekrarlardan yararlanarak vermeye çalıştığı mesajları kuvvetlendirmiştir.
• Şiirlerinde dünya zevklerinden söz ettiği kadar tasavvufun düşünce ve mecazlarına da yer vermiştir.www.edebiyatfatihi.net
• Şairin cinaslı kafiyelere yer verdiği tuyuğları da vardır.
•  1-2 istisna dışında şiirlerinde mahlas kullanmamıştır, 
• Kadı Burhan şeklinde ismini kullanmıştır.
•  Şiirleriyle Ahmed Paşa, Bakî ve Şehyülislam Bahaî’yi etkilemiştir.

Eserleriwww.edebiyatfatihi.net

Türkçe Divan’ı, Arapça İksirü’s-Sa’adat fi-Esrari’l-İbadat ile Tercihü’t-Tavzih adında mensur iki eseri vardır.www.edebiyatfatihi.net

Divan: 1318’i gazel olmak üzere 1456 şiirin yer aldığı divan, 14. ve 15. yüzyıllarda yazılmış en büyük ve en hacimli divandır. Tek nüshası British Library’dedir. TDK tıpkıbasımını 1943’te yayımlamıştır. Muharrem Ergin, eserin transkripsiyonlu basımını 1980’de yayımladı. Hanefi Yontar’ın tahlilî çalışması 1995’de Bakü’de yayımlandı.