10.sınıf NOVA edebiyat 136.sayfa cevapları

Reklamlar

10. sınıf nova yayınları edebiyat kitabı cevapları
sayfa 136,
4.
a) Okuduğunuz şiirin ve birimlerinin temasını aşağıya yazınız.

I. Bent Terkibibendin Teması IV. Bent İlahi aşkın verdiği sarhoşluk Önyargı ve İlahi aşk Zahidi küçük görme (Ek bilgiye bakınız) Yanlış anlaşılma Gönlün arzusu Dünya nimetlerinin geçiciliği ve ilahi aşk Dünyada mutlu olmanın yolu Kendilerine karşı önyargılı olanlara tehdit Dünyada sıkıntıdan kurtulmanın çaresi Övünme Gönülden şikâyet Dünyanın geçiciliği Gönülden şikâyet İlahi aşk Gönülden şikâyet Övünme Necef şehrine övgü Ek Bilgi: Rint ve zahit, ihtiyaçları ve güdüleri tamamen farklı; olaylar ve durumlar karşısında tutum ve davranışları, birbirine karşıt olan iki tiptir. Rint ile zahit de yar ve ağyar gibi, hemen bütün divan şairlerinin manzumelerinde sözünü ettiği, şiirin geleneksel kişileridir. Divan şiirinde rint, genellikle şairin kendisidir. Rint, dış dünyaya gözünü ve gönlünü kapamış, mal mülk, para pul, makam mevki, şan şöhret gözetmeyen, sosyal olayları ve durumları umursamayan, toplumun değer yargılarına uymayan ve karşı çıkan, aklı küçümseyip aşkı tercin eden, zaman zaman sarhoş olan, ibadete pek önem vermeyen, tasavvufi düşünceyi benimsemiş ve ilahî aşk ile kendi iç aleminde yaşayan, ilahî sırlara ve keşfe sahip olduğunu söyleyen tiptir. Zahit ise, Allah’a karşı ibadet ve görevlerini yerine getirmekle beraber dünya hayatına bağlı, ailesine ve çevresine karşı günlük yaşam içerisindeki sorumluluklarının bilincinde olan, toplum içinde sosyal bir kişilik olarak yaşayan, toplumla uyum içinde olan ve bu uyumluluk ile toplumdan beklentilerini elde etmeyi uman, tasavvufi düşünceyi ve aşkı reddeden, aklı ön planda tutan kişilerdir. Rint ve zahit terimleri, bu düşünce yapısında olan, böyle değer yargıları (sosyal normlar) edinmiş kişilerden oluşan grupları da ifade eder. Rint, tekke ve tasavvuf ehlinin, zahit ise medrese ve cami erbabının oluşturduğu gruptur denilebilir. Zahit, rindi sarhoşluk, delilik hatta imansızlık ve küfürle itham eder. Rint de zahidi dinin özüne ulaşamamak, şekilde kalmak, Allah’a değil dünyaya bağlı olmakla suçlar. Rint ile zahit arasındaki bu çekişme düşmanlığa dönüşmüştür. Gruplar arasındaki ilişkiler düşmanca olduğunda, bu gruplar arasındaki sosyal mesafe artar. Bir grubun bir başka grup ve bu grubun üyeler ile ilgili oluşturdukları sosyal mesafe, bu grupların ve üyelerinin birbirlerine karşı önyargılı davranmalarını doğurur (Şerif 1996:649). (Kaynak: Güler, Zülfi (2008). BAĞDATLI RUHÎ’NİN MEŞHUR TERKİBBENDİNE SOSYAL PSİKOLOJİ AÇISINDAN BİR BAKIŞ, e­Journal of New World Sciences Academy sayfa 35­36)

b) Tespitlerinizden yararlanarak bentlerin aynı tema etrafında oluşturdukları bütünlüğü açıklayınız.
Bütün beyitlerde ve terkibi bendin tamamında, dünya hayatının geçiciliği ve ona meyledilmemesi gerektiği üzerinde durulmuş ve şiir, önyargı ve ilahi aşk teması etrafında bütünlük oluşturmuştur.


5. a) Günümüz şairlerinden birine ait, teması sosyal eleştiri olan şiiri arkadaşlarınıza okuyunuz. Bu şiiri, kitabınızdaki terkibibent ile anlatım şekillerine göre karşılaştırınız. Farklılıkları sıralayınız.
Bağdatlı Ruhi her ne kadar kendi düşüncesine sahip insanlarla bir çoğunluğu temsil ediyor ve onlar adına konuşuyor gibi gözükse de aslında şiirde bir bireysellik vardır. Şair kendi gözlemlerini şiire yansıtmıştır. Abdurrahim KARAKOÇ’un şiirinde ise toplumsal bir bakış vardır. b) Terkibibentin temasının, günümüz şiirinde nasıl ele alındığını açıklayınız. Önyargılardan şikâyet konusu günümüzde de vardır. Çünkü şairin bahsettiği tipler bugün de toplumlarda mevcuttur.

6. a) Şairin, birinci bendin üçüncü beytinde “sadr ile pây” kelimeleri arasında kurduğu anlam ilişkisini açıklayınız. 

Bu söz sanatının adını söyleyiniz. Bu iki kelime ile tezat sanatı yapılmıştır. “Sadr” başköşe, en makbul yer anlamında iken “Pây­ı hum­ı meydir” şarap küpünün dibi yani en alt mevki anlamındadır.


b) Aşağıdaki tabloya şiirde başvurulan diğer söz sanatlarının özelliklerini yazınız.
Söz sanatları Özellikleri Tenasüp (uygunluk) Anlam yönünden birbiriyle ilgili sözcükleri bir arada kullanmaktır. Leffüneşr (açma, yayma) Bir dizede iki ya da daha fazla kavramdan bahsettikten sonra diğer dizede onlarla ilgili açıklama yapmaktır. Tezat (zıtlık) Aralarında ilgiden dolayı, birbirine zıt kavramları bir arada kullanmaktır. Teşbih (benzetme) Sözü daha etkili duruma getirmek için aralarında ilgi bulunan iki unsurdan güçsüzü olanı güçlü olana benzetmektir. Telmih (anımsatma) Söz arasında herkesin bildiği bir olaya ya da kişiye işaret etme sanatı.


c) Araştırmalarınızdan yararlanarak “geda” imgesinin şiirdeki kullanımını açıklayınız. Diğer imgeleri de bulunuz.
Geda; âşık, her zaman aşkı isteyen bir dilenci anlamında kullanılmıştır. Diğer imgeler, Şîre­i Engûr(üzüm suyu), şarap anlamında kullanılmıştır. Câm, aşk şarabının içildiği kadeh anlamında kullanılmıştır. Harabat, meyhane anlamında kullanılmıştır. Hûm, şarap küpü aşk şarabının kaynağı anlamında kullanılmıştır. Meyhane, âşıkların toplandığı yer anlamında kullanılmıştır. Mest, aşk sarhoşuyla kendisinden geçmiş insan anlamında kullanılmıştır. Gül, gülfidanı anlamında kullanılmıştır. Sadef, incinin yetiştirdiği kabuk anlamında kullanılmıştır. İnci, Divan şiirinde kıymetli varlıkların benzetildiği bir imgedir.



ç) İmge ve söz sanatlarının şiire katkısını açıklayınız.
İmge ve söz sanatları, duyguların terkibibentte daha ilgi çekici ve estetik bir şekilde ifade edilmesini sağlamıştır.

d) Şiirin IV. bendinin sekizinci beytinde geçen “Bağdat ve Necef” kelimelerinin kullanılma amacını belirtiniz.
İkinci bendin son beytinde Necef incisi olarak kastedilen, Hz. Ali’dir. Onun türbesi de Bağdat yakınlarındaki Necef’tedir. Dolayısıyla bu beyitte istiare sanatı yapılmıştır. Çünkü inci diye benzetilen benzetmenin dört unsurundan sadece biri kullanılırsa istiaredir. Aynı zamanda tarihi karakteri hatırlattığı için telmih sanatı yapılmıştır. Şair, estetik zevk katmak için bu tür bir sanat kullanmıştır.



7. Terkibibendin temasının evrensel olup olmadığını belirtiniz. Şiirin insana ait gerçekliği nasıl dile getirdiğini açıklayınız.
Terkibibendin teması evrensel bir temadır. Şair insana ait gerçekliği estetik bir şekilde dile getirmiştir.

8. Bağdatlı Rûhî’nin şiirinde yaptığı sosyal eleştiride onun gözlem, izlenim, sezgi ve kişisel duyarlılığının rolünü belirtiniz.

 Yazar kendi gözlemlerini, izlenimlerini, sezgilerini ve kişisel duyarlılığını şiire yansıtmıştır. Şairin konu edindiği sosyal tipler ve sosyal davranışlar bugün dahi toplumumuzda görülmektedir. Şair, bir bakıma beynelmilel tipler ve davranışları ortaya koymuştur. Yalnız şu var ki, şair, bu sosyal tiplere, gruplara ve davranışlarına geleneksel rint veya şair bakışı ile bakmıştır. Yani bakış açısı yanlıdır. Ruhî, Onların, bütün insanlar nazarında yanlış olan davranışlarını söylemek yanında, rint ve şaire göre yanlış, kötü olan davranışlarını da sergilemiştir. Manzumede rintlerin ve şairlerin davranışları iyi, diğer kişi ve grupların davranışları kötü gösterilmiştir. (Kaynak: Güler, Zülfi (2008). BAĞDATLI RUHÎ’NİN MEŞHUR TERKİB­BENDİNE SOSYAL PSİKOLOJİ AÇISINDAN BİR BAKIŞ, eJournal of New World Sciences Academy sayfa 43)

9. a) Terkibibendi okurken neler hissettiğinizi söyleyiniz. 

.....
b) Şiirde aktarılan düşüncelere katılıp katılmadığınızı nedenleriyle açıklayınız.
...................

diğer tüm sayfalar için tıklayınız.