BETİMLEYİCİ ANLATIM ÖZELLİKLERİ MADDELER HALİNDE...

Betimlemenin özellikleri:

v Varlıkların kendilerine özgü ayırıcı niteliklerini, bu niteliklerin duyu organlarımız üzerindeki etki ve izlenimlerini görünür kılmaya, onları sözcükler aracılığıyla resimlendirmeye “betimleme” denir.

v Betimlemede, görme, işitme, tatma, dokunma ve koklama duyularına yönelik bir anlatım vardır. Herhangi bir varlığın, nesnenin, olayın veya çevrenin, duyu organlarımız üzerinde bıraktığı izlenimler belirli bir plana göre okura aktarılır.

v İnsan betimlemesine portre denir.

v Kişi betimlemesi fiziki özelliklere göre yapılıyorsa buna “fiziki (dışsal) portre”; kişisel özelliklere göre yapılıyorsa buna “ruhsal (içsel) portre” denir.

v Roman, hikâye, tiyatro, gezi yazısı, şiir gibi türlerde kullanılır.

v Kelimelerin daha çok yan ve mecaz anlamlarına yer verilebilir.

v Betimlemeler açıklayıcı ve sanatsal betimleme olmak üzere ikiye ayrılır.

a.    Sanatsal Betimleme:

·         İzlenim kazandırmak amacıyla yazılır.

·         Gözlem gücünden yararlanılır.

·         Nitelik ve ayrıntı bildiren kelimeler bol bol kullanılır.

·         Değişik duyulara seslenen özel ayrıntılar üzerinde durulur.

·         Ayrıntılar sübjektif olarak verilir.

·         Amaç sanat yapmaktır.

b.   Açıklayıcı Betimleme:

·         Bilgi vermek amacıyla yazılır.

·         Genel ayrıntılar üzerinde durulur.

·         Ayrıntılar objektif olarak verilir.

·         Amaç sanat yapmak için değil, bir konu hakkında bilgi vermektir.

·         Değişik duyulara seslenen özel ayrıntılar üzerinde durulmaz.

·         Betimlenecek varlığa kişisel duygu ve düşünceler katılmaz.