4 Ağu 2014

ŞIPSEVDİ ROMANININ ÖZETİ,KİŞİLERİ,YER VE ZAMAN,DEĞERLENDİRMESİ,TAHLİLİ...

Reklamlar

KİTABIN ADIŞIPSEVDİ
KİTABIN YAZARI: HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR (maddeler halinde tıklayınız)
YAYINEVİ VE ADRESİ: İstanbul Hilmi Kitabevi
BASIM YILI: 1946
ŞIPSEVDİ HAKKINDA GENEL BİLGİ:

Hüseyin Rahmi’nin Şıpsevdi romanının genel özelliklerinden bahsetmek gerekirse eser,yayınlanan dokuzuncu romanıdır ve Türk edebiyatının köşe taşı niteliğindeki romanlarından biri olarak kabul edilir. Bu eser, Gürpınar’ın roman sanatına dair hünerlerini sergilediği başyapıtıdır. 1901’de başlanmasına rağmen, sansürün etkisiyle 1908 yılında tamamlanabilen eserde, yazarın toplum için problem olduğunu düşündüğü temaları ele aldığı görülür. Tanzimat yıllarından beri Osmanlı-Türk toplumunun en temel problemi haline gelen Batılılama (alafrangalama) kavramı, Ş ıpsevdi’de yan temalarla zenginleştirilerek ayrıntılı bir biçimde işlenir. Batılılaşma kavramı, Batı’yı gerçek mahiyetiyle tanımayarak alafranga züppe tipine dönüşen roman kahramanı Meftun Bey etrafında işlenir. Romanda yanlış Batılılama sorunu, Doğu-Batı çatışması ekseninde alafranga ve geleneksel zihniyetleri temsil eden bireylerin çatışması esasına dayalı bir yapı düzleminde ele alınır. Eser, yazarın ilk romanı olan Ayine Ş ık’ın detaylandırılmış  ekli olarak İkdam gazetesinde Alafranga adıyla yayımlanmaya başlar.

1-KONUSU: Paris`ten döndükten sonraki hayata bakış açısı değişmiş, batının hayat tarzına özenmiş ve gözünü para hırsı bürümüş olan Meftun ve ailesi içinde meydana gelen olaylar anlatılmaktadır.
2.ÖZETİ: (EN DOĞRU ÖZETİ)
Meftun Bey okumak için gittiği Paris'te yıllarca kalır, okumaz.Fransa dönüşü Erenköy'deki babadan kalma köşkünde alafranga(Batılı yaşam tarzı) bir hayat sürme hevesine kapılır.Komşusu Kasım Efendi çok zengin ; fakat çok cimri aynı zamanda çok bağnaz bir adamdır.Sürmek istediği hayatı uygulayabilmek için çok paraya ihtiyacı olan Meftun,  Kasım Efendinin görgüsüz ve bağnaz kızı Edibe ile evlenmeyi tasarlar.Bu evliliğe Kasım Efendinin razı olmayacağını bildiği için cimri adamı para ile avlamayı planlar ve kendisine piyangodan büyük ikramiye çıktığı söylentisini yayar.Kasım Efendi "beş yüz lira" başlık parası alarak kızını verir.Meftun'un kızkardeşi Lebibeyi de Kasım Efendinin oğlu Mahir alır.Cimri ihtiyar kızının ve oğlunun bakımını Meftun'a yükler.Boğazına kadar borca giren Meftun , kayınbiraderi Mahir'i kandırarak ona Kasım Efendinin mührünü ve kasadaki parayı ve Balıkpazarı'ndaki bir hanın senedini çaldırtır ; iki bin lira borç karşılığında hanı ipotek ettirir.
ŞAHIS KADROSU VE KİŞİLERİN ÖZELLİKLERİ:
Meftun: Alafrangalığın aşırı etkisinde kalmış. Bu konudaki bilgileri de hep kitaplardan kaynaklanıyor. Taklitçi ve sahte fikirlere sahip. Parayı çok seviyor. Onu ilk önce züppe, Batıyı her davranışına kaynak yapmış bir kişi olarak tanıyoruz. Sonra para hırsı onu sahtekar, bencil bir kişiliğe sokuyor. Sonunda yenilince de kaçıyor.
Raci: Ağabeyi gibi alafrangalığa meraklı değil. Dürüst bir kişi çıkarcı değil. Türk görgü ve ahlak kurallarına bağlı.
Şeküre Hanım: Yaşı ellinin üstünde, çok konuşkan, dalgın dedikoducu, Meftun`un hareketlerine kızan ve arkasından atıp tutan bir kişi.
Lebibe: Hassaslığı nedeniyle suçlamalara dayanamayan duygusal ve çekingen biri.
Rabia: Başlangıçta asi, terbiyeden yoksun görgüsüz bir kişi olarak görünüyor. Sonra duygusal, çabuk kapılan, kararsız, zavallı biri olarak beliriyor. Romanın sonunda ise karamsar, içine kapanık bir kişiliğe bürünüyor.
Edibe: Kendisine söylenen her şeye inanan bir kişi. Duygularını açığa çıkarmak istemiyor. Çekingen ve kendisini küçük görüyor.
Vesile Hanım: Dedikoducu, çocuklarını ve kendisini yaz kış besledikleri halde Lütfiye Hanımı kıskanıyor. Menfaatçi  bir insan.
Lütfiye Hanım: Oğlu Meftun`un isteklerine pek ayak uydurmasa bile yine de onunla övünen, ailenin bütün kadınları gibi dedikoducu, meraklı bir kişi...
Mahir: Aslında dürüst bir kişi. Ama kolay kanan, zayıf bir kişiliği olan, duygularına hakim olamayan bir kimse.
Azize Hanım: Dedikoducu, cahil bir kadın. Aklına gelen herşeyi sonunu düşünmeden söylüyor.
Kasım Efendi: Cimri, kuralcı bir adam. Katı tavırları var. Her şeyden çok paraya önem veriyor. Paraya düşkünlüğü , ailevi duygularını da yok etmiştir.
ŞIPSEVDİ ROMANININ  DEĞERLENDİRMESİ
Ş ıpsevdi’de alafrangalığı temsil eden bir figür olarak karşımıza çıkan romanın aslî kişisi Meftun Bey, Osmanlı toplumunda Tanzimat’la başlayan “Batılılaşma” sürecinin somut bir örneğidir. Şıpsevdi,her şeyden önce Felatun Bey ve Rakım Efendi romanıyla başlayan; Araba Sevdası, Zehra, Ş ık çizgisiyle devam edip Sözde Kızlar, Mahşer, Kiralık Konak, Sodom ve Gomore gibi romanlarla Cumhuriyet ve sonrasında sürüp giden Batılılaşma sürecimizdeki değişimi, roman düzleminde ele alır. Berna Moran,
Tanzimat’tan balayarak Cumhuriyet yıllarına kadar devam eden Batılılama sürecinde, alafranga tipindeki değişimi Meftun Bey tipine referans vererek açıklar. Moran, Tanzimat döneminde, atadan kalan mirası lüks eğlence mekânlarında yabancı metreslerle tüketmeye dayalı bir yanlış Batılılık anlayışı olduğunu ve bu dönemdeki Batılılaşma anlayışının para tüketimine dayalı olduğunu söyler. Buna paralel olarak Batılılamayı, Batının üstün hale gelmesini sağlayan zihniyetine nüfuz etmekte aramayan, bunu sadece şekil ve eğlencede gören; saf, budala ve zararları kendilerini tüketen Tanzimat mirasyedisinin bir
örneğinin de Meftun Bey olduğunu vurgular. Moran’a göre Meftun Bey, önceki dönemin alafranga züppelerine nispetle züğürttür; fakat alafranga yaiam tarzının parayla mümkün olabileceğini bilir ve bunun yollarını aratırır. İş te tam da bu noktada Meftun Bey, kendi kültürüne has bütün ahlâkî değerlere sırt çevirip onları hiçe sayar ve Makyavelist bir tavır sergileyip sadece Kasım Efendi’den gerekli parayı ele geçirmeye odaklanır. Meftun Bey bu süreçte, ailesindeki bütün gayri meşru ilişkilere göz yumar, hatta çıkarı doğrultusunda bunları destekler. Eniştesini gayri meşru ilişkiye sevk ederek, babasından para ve
senet çalma boyutuna kadar işi götürür. Meftun Bey’in kendi toplumunun değerlerine karşı sınır tanımaz 
bu tavrı, kendinden önceki alafranga tiplerde bulunmayan bir özelliktir.

Artikel Terkait

Yorumları Göster
Yorumları Gizle

3 yorum

ben biraz kısa buldum

Merhaba. Ben ANKARA /POLATLI DAN Sefa . Edebiyat dersimizin performans ödevi için 17 adet kitap özeti verilmişti ve ben bu özetleri sizin sitenizden yaptım. Bütün sınıf 50-60-70 alırken ben en doğru özetleri sizden yaptığım için 100 aldım. Emekleriniz ve yazılarınız için çok teşekkür eder ve başarılarınızın devamını dilerim.

mersinden Candan merhablar romanın sonu nasil bitmiş bir sonuca baglanmayan bir özet olmuş eksik bence

YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...

1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4) Yorumunuza emoji eklemek için "Emoticon" butonuna tıklayın.
5)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.


EmoticonEmoticon

Edebiyat yazılılarında başarınızı artırın, kanalımıza abone olun!