10.SINIF DİL VE ANLATIM 2.DÖNEM 2.YAZILI SORU VE CEVAPLARI (ANINDA İNDİRİN)

.......FEN  LİSESİ

2013–2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI

DİL VE ANLATIM  DERSİ

10.SINIF 2.DÖNEM 2.ORTAK SINAV

Oğul!
Güçlü, kuvvetli, akıllı ve kelamlısın. Ama bunları nerede ve nasıl kullanacağını bilmezsen sabah rüzgarlarında savrulur gidersin.. Öfken ve nefsin bir olup aklını mağlup eder. Bunun için daima sabırlı, sebatkar ve iradene sahip olasın!.. Sabır çok önemlidir. Bir bey sabretmesini bilmelidir. Vaktinden önce çiçek açamaz. Ham armut yenilmez; yense bile bağrında kalır. Bilgisiz kılıç da tıpkı ham armut gibidir. Milletin, kendi irfanın içinde yaşasın. Ona sırt çevirme. Her zaman duy varlığını. Toplumu yöneten de, diri tutan da bu irfandır.

İnsanlar vardır, şafak vaktinde doğar, akşam ezanında ölürler. Dünya, senin gözlerinin gördüğü gibi büyük değildir. Bütün fethedilmemiş gizlilikler, bilinmeyenler, ancak senin fazilet ve adaletinle gün ışığına çıkacaktır. Ananı ve atanı say! Bil ki bereket, büyüklerle beraberdir. Bu dünyada inancını kaybedersen, yeşilken çorak olur, çöllere döner, aşağı düşersin.Açık sözlü ol! Her sözü üstüne alma! Gördün, söyleme; bildin deme! Sevildiğin yere sık gidip gelme; muhabbet ve itibarın zedelenir...

1) Yukarıdaki metnin anlatım türü nedir? Bu türün özelliklerinden beş tanesini maddeler halinde yazınız.(2+2+2+2+2)

EMREDİCİ ANLATIMDIR.

1.Dil alıcıyı harekete geçirme işlevinde kullanılır.
2.Emir, telkin, öneri anlamı taşıyan ifadeler yer verilir.
3.Öğretici ve açıklayıcı yönleri vardır.
4.Cümlelerde fiiller hakimdir.
5.Uyulması beklenen bir üslubu vardır.(Zorlama anlamı vardır)
6.Sosyal hayatın düzenlenmesinde emredici anlatım kullanılır.
7.Trafik kuralları, bazı eşyaların kullanma kılavuzları, ilaçların kullanma kılavuzları emredici anlatıma örnek verilebilir.

2) Altı çizili cümlelerdeki fiilleri çatısına göre inceleyiniz.(Nesnesine-öznesine göre)(3+2+3+2)

Yenilmez:öznesine göre: edilgen, nesnesine göre: geçişsiz

Say:etken, geçişli

3) Metinden beş tane farklı türde zarf bulup çeşidiyle yazınız.(Sadece 5 tane)(10P.)

Her zaman: zaman zarfı          sık: miktar zarfı   nasıl: soru zarfı

Açık sözlü: durum zarfı           aşağı: yer-yön zarfı

4) Metinden yapısına göre 2 basit ,1 türemiş 2 tane de birleşik yapılı fiil bulup yazınız.(10P.)

Deme,söyleme: basit fiil     yaşasın: türemiş fiil     açamazsın, sırt çevirme: birleşik fiil

5) Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayınız.(10 P.)

Ø  İSİM cümlelerinde çatı aranmaz.

Ø  “-l veya –n” ekini alan DÖNÜŞLÜ  fiillerde işi yapan bizzat öznedir.

Ø  Normalde nesne alamayan fillere “-t,-r,-tır” eklerinden biri getirilerek  OLDURGAN fiil yapılır.

Ø  “Biraz ileriye git!” cümlesinde “ileriye” sözcüğünün türü  İSİMDİR.

Ø  Öğretici metinlerde sözcükler GERÇEK(TEMEL)  anlamlarıyla kullanılır.

SORULARI VE CEVAPLARIN TAMAMINI ANINDA İNDİRİN, TIKLAYINIZ