11. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı Cevapları Mülakat Türü
(sayfa 193-208)
SAYFA 193
Sevgi Özel, dil alanında birçok çalışması bulunan, aynı
zamanda öykü ve romanları olan bir yazardır.
Sait Talat Helman, Türkiye’nin ilk kültür bakanıdır.
Edebiyatla da ilgilenen Helman’ın on ikisi şiir kitabı olmak üzere elliye yakın
eseri vardır.
3. Mülakat türünün Türk edebiyatındaki tarihsel
gelişimini araştırınız.
Edebiyatımızda mülakat türünün ilk örneği Ruşen Eşref Ünaydın’ın
1918 yılında yazdığı “Diyorlar ki” adlı eseridir.
Türk edebiyatında mülakat türünde yazılmış eserlerden
bazıları:
Hikmet Feridun Es – Bugün de Diyorlar ki (1932)
Mustafa Baydar – Edebiyatçılarımız Ne Diyorlar (1960)
Gavsi Ozansoy – Edebiyatımızda Dünküler mi Bugünküler mi Daha
Kuvvetli, Kırk Yıl Sonra Diyorlar ki (1962), Beş Kuşak Konuşuyor (1967)
Tahir Kutsi - İç Göç (1964)
Halil Aytekin – Doğuda Kıtlık Vardı (1965)
Abdi İpekçi – Liderler Diyor ki (1969)
Yaşar Kemal – Çukurova Yana Yana (1955)
Nurullah Berk – Ustalarla Konuşmalar (1971)
Fikret Otyam – Uy Babo (1962)
Necmi Onur – Mezarlarında Yaşayanlar (1963)
Yaşar Nabi Nayır – Edebiyatçılarımız Konuşuyor (1976)
1 “Mülakat”
sözcüğünün size çağrıştırdıklarını açıklayınız.
2 Gazete veya dergilerde sevdiğiniz bir yazar, sporcu,
müzisyen, sinema sanatçısı vb. ile yapılmış mülakatları okumaktan hoşlanır
mısınız? Niçin?
3 İmkânınız olsa kiminle hangi konuda mülakat yapmak
isterdiniz? Niçin?
SAYFA 194
1 “Mülakat” sözcüğünün size çağrıştırdıklarını
açıklayınız.
2 Gazete veya dergilerde sevdiğiniz bir yazar, sporcu,
müzisyen, sinema sanatçısı vb. ile yapılmış mülakatları okumaktan hoşlanır
mısınız? Niçin?
3 İmkânınız olsa kiminle hangi konuda mülakat yapmak
isterdiniz? Niçin?
Yukarıdaki soruları
kendinize göre cevaplandırınız.
SAYFA 198
1.ETKİNLİK
“Türkçeyle Dolu Dolu Geçen Bir Yaşam Öyküsü: Sevgi
Özel” adlı metni ve sınıfa getirdiğiniz mülakatlardan birkaçını okuyunuz.
Yazılış amaçları, dil-anlatım ve şekil özelliklerini tartışarak bu tür
metinlerin ortak özelliklerini problem çözme yöntemiyle belirlemeye çalışınız.
Tespit ettiğiniz özellikleri sınıf tahtasına yazınız.
Mülakatların ortak özellikleri:
1. Alanında ün yapmış ya da toplum tarafından tanınmış
kişilerle yapılır.
2. Mülakatın konusu, görüşme yapılacak kişinin uzmanlık
alanına göre değişir.
3. Mülakatta sorulacak sorular önceden belirlenir.
4. Mülakatta sorulan sorulara verilen cevaplar olduğu gibi
aktarılır. (Verilen cevaplara mülakat yazarı yorumunu katmaz.)
5. Mülakatlarda ağırlıklı olarak söyleşmeye bağlı anlatımdan
yararlanılır.
2.ETKİNLİK
Metnin ilk paragrafında Sevgi Özel hakkında hangi
bilgilerin verildiğini belirtiniz. Bu bilgilerin niçin verilmiş olabileceğini
tartışınız. Ulaştığınız sonuçları açıklayınız.
Metnin ilk paragrafında Sevgi Özel’in kişisel özellikleri,
uzmanlık alanı ile ilgili bilgiler veriliyor. Yazarın eserlerinden söz
ediliyor. Bu bilgiler mülakat esnasında Sevgi Özel'i daha iyi tanımamız,
yapılan mülakatı daha iyi anlamamız için verilmiştir.
SAYFA 199
3.ETKİNLİK
Sevgi Özel’e yöneltilen soruları inceleyiniz. Bu
bölümlerden hareketle Mustafa Kademoğlu’nun söyleşi öncesinde ne tür
hazırlıklar yapmış olabileceğini belirtiniz. Mülakat öncesinde herhangi bir
hazırlık yapılması gerekip gerekmediğini tartışınız. Ulaştığınız sonuçları
açıklayınız.
M. Kademoğlu, mülakat öncesi soruları hazırlamış. Mülakat
yapacağı kişinin vereceği cevapları göz önünde bulundurarak soruları daha geniş
bir alana yaymış. Soruları düzene, sıraya koyduğu görülmektedir böylece konunun
bütünlük içerisinde ilerlemesi sağlanmış.
4.ETKİNLİK
Sevgi Özel’le yapılan mülakat bir sorunu mu ortaya
koymaktadır yoksa Sevgi Özel’i çeşitli açılardan tanıtmayı mı amaçlamaktadır?
Düşüncelerinizi metinden hareketle açıklayınız.
Bu mülakat var olan bir soruna uzman bir kişinin (Sevgi Özel)
bakışını yansıtmak, onun önerilerine kulak vermek amacıyla yazılmış.
5.ETKİNLİK
“Türkçeyle Dolu Dolu Geçen Bir Yaşam Öyküsü: Sevgi
Özel” adlı metnin göndericisi ve alıcısını belirtiniz.
Yazar:
Gönderici
Okuyucu:
Alıcı
6.ETKİNLİK
Mustafa Kademoğlu’nun Sevgi Özel’e yönelttiği
sorularda eylemlerin hangi şahsa göre çekimlendiğini belirtiniz. Soruları
dikkate alarak mülakat yapan kişinin hangi özelliklere sahip olması gerektiğini
tartışınız. Ulaştığınız sonuçları açıklayınız.
Mülakattaki sorulara baktığımızda eylemlerin ikinci çoğul
şahsa göre çekimlendiğini görüyoruz. M. Kademoğlu “sizli” bir hitap
kullanmıştır. Bu hitap, saygı ve nezaketten ileri gelir.
Mülakat yapan kişide bulunması gereken özellikler:
Mülakata (görüşme) katılacak kişi ya da kişilerle ön görüşme
yapmalı. Görüşmenin amacını ve özelliklerini belirtmeli. Mülakata katılacak
kişiye, mülakat yeri ve zamanı hakkında bilgi verilmeli.
Görüşme yapan kişi, görüşmeye nazik bir ifadeyle giriş
yapmalı. (Sizi buraya kadar yorduğum, değerli zamanınızı aldığım için özür
dilerim. gibi)
Görüşeceği kişi ile ilgili araştırma yapmalı, bilgi
toplamalı, görüşmeden önce soruları hazırlamalı
Mülakata yaptığı kişiye, sorularını açık, anlaşılır bir
şekilde sormalı.
Görüşme sırasında nazik olmalı.
Mülakat yaptığı kişinin sözünü kesmemeli.
Sorulara verilen cevapları olduğu gibi aktarmalı.
Konuşması, kültürü, tavrıyla karşısındaki kişinin rahat ve
ayrıntılı konuşmasına zemin hazırlamalıdır.
Giyimine dikkat etmeli, jest ve mimiklerini kontrollü
kullanmalı, vurgu ve tonlamalara dikkat etmeli.
Mülakattan sonra görüştüğü kişiye teşekkür etmeli, görüşmeyi
anlamlı bir cümleyle sonlandırmalı.
7.ETKİNLİK
“Türkçeyle Dolu Dolu Geçen Bir Yaşam Öyküsü: Sevgi
Özel” adlı metinde Sevgi Özel’e yöneltilen soruları dikkate alarak kültürü ve
becerisiyle karşısındakini ikna edebilecek bilgi ve beceriye sahip olmanın
mülakat açısından önemini açıklayınız.
Mülakat yapacak kişinin özellikleri yukarıdaki etkinlikte
verildi.
8.ETKİNLİK
• Sevgi Özel’e yöneltilen soruları inceleyerek bu
soruların mülakattan önce mi mülakat esnasında mı belirlendiğini ve bu sonuca
nasıl ulaştığınızı belirtiniz.
• Mülakatta iletişim anının mülakatın başarısına
katkısı var mıdır? Düşüncelerinizi açıklayınız.
Mülakatta sorulacak sorular önceden hazırlanır. Fakat konunun
akışına konuşmacının sözlerine bağlı olarak o yeni sorular ortaya çıkabilir.
Mülakatta iletişim anının mülakatın başarısına katkısı
vardır. Mülakat yapan kişi soruları önceden hazırlayıp yöneltmekle kalmamalı,
verilen cevaplara ya da mülakatın akışına göre yeni sorular da yöneltebilmeli.
9.ETKİNLİK
Sevgi Özel’le yapılan mülakatı daha önce
incelediğiniz röportajlarla karşılaştırınız. Metinler arasındaki benzerlik ve
farklılıkları belirtiniz.
Mülakat ile röportaj türlerinin farkı:
Mülakat, soru-cevap yöntemiyle yazılır. Sorular önceden
belirlenir. Yazar, sorulara verilen cevapları olduğu gibi, yorum katmadan
aktarır.
Röportajda
yazar, araştırma yoluyla gezip görerek elde ettiği bilgileri kendi yorumlarını
da katarak aktarır. Röportajda soru-cevap yöntemi kullanma zorunluluğu yoktur.
Röportajda yazarın anlattıkları, bakış açısı öne çıkarken mülakatta mülakat
yapılan kişinin sözleri ön plandadır.
10.ETKİNLİK
“Türkçeyle Dolu Dolu Geçen Bir Yaşam Öyküsü: Sevgi
Özel” adlı metinde Sevgi Özel’in sorulara verdiği cevaplar olduğu gibi mi
aktarılmış yoksa yazar, cevapları düzenlemiş midir? Bu kanıya nasıl vardığınızı
açıklayınız.
Sorulara verilen cevaplar olduğu gibi aktarılmıştır.
11.ETKİNLİK
Mülakat yapılan kişinin sorulan sorulara verdiği cevapların
değiştirilip değiştirilemeyeceğini tartışınız. Ulaştığınız sonuçları
açıklayınız.
Mülakatlarda görüşme yapılan kişinin sorulara verdiği
cevaplar değiştirilmez. Mülakatlar nesnelliğe dayanan öğretici metinlerdendir.
ÖLÇME
VE DEĞERLENDİRME
A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükler yazınız.
• Mülakatlar BİLGİ VERMEK veya TANITMAK amacıyla yapılır.
• Mülakat metinlerinin yapısını SORU ve CEVAP oluşturur.
• Mülakatlar KENDİ ALANLARINDA TANINMIŞ kişilerle yapılır.
B. Aşağıdaki cümlelerde yargı doğru ise yay ayraç içerisine “D”, yanlış ise
“Y” yazınız.
• Mülakatlarda ele alınan konu önce yüz yüze görüşülür daha sonra yazıya
aktarılır ( D)
• Mülakatlarda dil alıcıyı harekete geçirme işleviyle kullanılır (
D )
Açıklama: Mülakatlarda dil, ağırlıklı olarak
göndergesel işleviyle kullanılır. Mülakat yapılan kişinin önerilerinin olduğu
bölümlerde dilin alıcıyı harekete geçirme işlevi görülür. Sonuç olarak
mülakatlarda genellikle, dilin göndergesel işlevi kullanılır. Bunun yanında
dilin alıcıyı harekete geçirme işlevine de yer verilir.
• Sorulacak sorular konuşmaların akışına göre mülakat sırasında
belirlenmelidir ( Y )
• Hedef okuyucu kitlesi dikkate alınarak sorulacak sorular
belirlenmelidir ( D)
• Mülakat, görüşme yapılan kişiye teşekkür edilerek bitirilmelidir ( D)
C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
1. "Diyorlar ki" ve "Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal Paşa
ile Mülakat" adlı eserler aşağıdakilerden hangisine aittir?
A) Falih Rıfkı Atay B) Mustafa Baydar C) Ruşen Eşref Ünaydın
D) Yusuf Ziya Ortaç E) Salih Bozok
Cevap: C
2. 1960’lı yıllarda gazetecilik yapmış olanların röportaj ve söyleşinin farklı
olduğuna dair çok net tanımları var. Son dönemde yazılı medyada yer alan
söyleşilere röportaj denmesi bir problem. Ben hiçbir zaman “Söyleşiye neden
röportaj diyorsunuz?” diye insanları suçlamıyorum. Ama şöyle bir gerçek var,
röportaj geleneği bitti. Bir kişiyle konuşmadan da röportaj yazılır. Bir olayı
beş duyuya hitap edecek şekilde güçlü bir dil kullanarak anlatmak, bir insanın
portresini tüm yönleriyle okuyucuya aktarmak, gazetecilikle edebiyat arasında
bir dal. Bu anlamdaki röportajın öldüğünü düşünüyorum.
Bu paragraftan hareketle röportaj türüyle ilgili aşağıda verilen
yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A)
Günümüzde mülakat türü için röportaj sözcüğünün kullanıldığı
B) Röportaj türünün günümüzde pek örneğinin kalmadığı
C) Röportajda edebî bir dil kullanıldığı
D) Röportajda yüz yüze görüşmenin şart olmadığı
E) İletişim alanındaki gelişmelerin röportaj türünü öldürdüğü
Cevap: A
3. Aşağıdakilerden hangisi röportaj ve mülakat türünün ortak özelliklerinden değildir?
A) Genellikle bir sorunu ortaya koymak amacıyla yapılmaları
B) Sözlü anlatım türleri arasında yer almaları
C) Dilin göndergesel işleviyle kullanılması
D) Genellikle gazete ve dergilerde yayınlanmak amacıyla yazılmaları
E)
Konuşmaların olduğu gibi yazıya aktarılması
Cevap: E
D. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Mülakatların gazete ve dergilerde daha çok yayımlanmasının nedenleri
nelerdir?
2. Mülakatlarda sorulara verilen cevaplar yorumlanarak yazıya aktarılabilir
mi? Niçin?
Sayfa 199’daki 11. etkinliğe bakınız.
2 yorum
sayfa 198 1.etkinliğin cevabı lütfen çok lazım ne olur yardım edin :( :(
@Adsızerjed
YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...
1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4) Yorumunuza emoji eklemek için "Emoticon" butonuna tıklayın.
5)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.
EmoticonEmoticon