Kar Musikileri Teması, İçeriği, Ahengi Sağlayan Unsurları, İmgeleri, Edebi Sanatları, Tahlili

Reklamlar

Bu yazımızda Yahya Kemal Beyatlı'nın Kar Musikileri adlı şiirinin teması, içeriği, ahengi sağlayan unsurları, imgeleri, edebî sanatları, saf şiir anlayışının yansımaları yer alıyor.

edebiyatfatihi.net 

KAR MUSİKİLERİ
                                                           Varşova 1927
Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu.
Bin yıl sürecek zannedilen kar sesidir bu.

Bir kuytu manastırda duâlar gibi gamlı,
Yüzlerce ağızdan koro hâlinde devamlı,

Bir erganun âhengi yayılmakta derinden…
Duydumsa da zevk almadım İslâv kederinden.

Zihnim bu şehirden, bu devirden çok uzakta,
Tanbûri Cemil Bey çalıyor eski plâkta.

Birdenbire mes’ûdum işitmek hevesiyle,
Gönlüm dolu İstanbul’un en özlü sesiyle.

Sandım ki uzaklaştı yağan kar ve karanlık,
Uykumda bütün bir gece Körfez’deyim artık!
Yahya Kemal Beyatlı

Şiirin İncelemesi

www.edebiyatfatihi.net

Teması:  Yurt özlemi, maziye özlem, karamsarlık, hüzün

Ahenk Unsurları: Yahya Kemal’in Kar Musikileri şiirinde ritim; ölçü, kafiye ve redifle sağlanmıştır. Ayrıca şiirde dizelerdeki ses akışı, seçilen kelimeler şiirde ritmi sağlayan unsurlardır.

Ölçüsü: Aruz ölçüsü
Kalıbı: Mef û lü / mefâî lü / mefâ î lü /fe û lün

Kafiye ve Redifleri:

• 1. beyit: "-idir bu" redif; "es" tam kafiye
• 2. beyit: "-lı" redif; "am" tam kafiye
• 3. beyit: "den" redif; "erin" zengin kafiye
• 4. beyit: "ta" redif; "ak" tam kafiye
• 5. beyit: "-iyle" redif; "es" tam kafiye
• 6. beyit: "ık" tam kafiye

Ölçü: Aruz ölçüsü
Uyak düzeni: aa/bb/cc/dd… (mesnevi biçiminde)

Edebi Sanatlar

• "Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu" dizesinde mübalağa sanatı
• Karın sesi besteye benzetilmiş, kar sesleri dualara benzetilmiş➠ Teşbih sanatı
• İkinci beyitte "Manastır, dua, koro" sözcükleri birbiriyle ilişki olduğundan tenasüp (uygunluk) sanatı, ayrıca dualar gibi gamlı ifadesinde teşbih sanatı yapılmıştır.
• “Tanbûri Cemil Bey çalıyor eski plâkta.” dizesinde Tanburi Cemil Bey hatırlatılarak telmih yapılmıştır. "Tanbûri Cemil Bey çalıyor" ifadesinde ad aktarması (mecazımürsel) vardır, Tanburi Cemil Bey'in parçaları kastediliyor. edebiyatfatihi.net
• “Gönlüm dolu İstanbul’un en özlü sesiyle.” dizesinde "gönül" ifadesiyle ad aktarması yapılmıştır. İstanbul da kişileştirilmiştir, teşhis sanatı  yapılmıştır.

Bu söz sanatları şiir dilinin sağlanmasını, anlatımın daha yoğun, etkili ve imgeli olmasını sağlamaktadır.

Şiir Anlayışı:

Saf (Öz) Şiir

• Duygu ve hayal dünyası hâkimdir.
• Şiirde, kelimelerin müzikalitesi (sesi) ön plandadır.
• Ahenge, kelimelerin seçimine çok dikkat edilmiştir. 
• “Sanat, sanat içindir.” anlayışı benimsenmiştir.
• Parnasizm ve sembolizm akımları etkilidir. 

KAR MUSİKİLERİ ŞİİRİNİN TAHLİLİ

“Yahya Kemal bu şiiri 1927 yılında Varşova`da büyükelçi iken kaleme alır. Şair kendisine ilham veren kar havasını şöyle anlatır: Varşova`da elçilikte bulunduğum bir akşam odamda çalışıyordum. Dışarıda kar yağıyordu. Orada kar başladı mı günlerce aylarca durmadan yağar. İnsanda bin yıl sürecek bir yağış tesiri bırakır. Bir kuytu manastırda koro halinde söylenen dualar gibi gamlı ve bir erganun ahengi insanda ne tesir yaratıyorsa orada yağan karın öyle hüzünlü ve devamlı bir sesi vardır... Kar musikisi işte bu atmosferin ürünü...”

Şiirin Açıklaması

Şiirimize modern şiir anlayışını kazandıran Yahya Kemal yer yer günlük yaşamın dışına çıkarak tarihin kahramanlıklarına kadar uzanan bir edebiyatı bünyesinde barındırır.
Tanzimat'tan itibaren unutulmaya yüz tutmuş eski şiirimizi canlandırıp yeni şiirle eski şiir arasında köprü kuran sanatçının şiirini iki önemli unsur oluşturur: Biri İstanbul Türkçesi, diğeri ise şiirdeki ritimdir. Şiirindeki ritim ise güçlü imgelerle sağlamıştır. Sanatçı bu ritim ve imgelem dünyası oluştururken Batı taklidini özellikle reddedip, Batılı anlayışla Türk şiiri oluşturmayı amaçlamıştır.
Şiirde Baudelaire, Mallarme ve Verlaine gibi öz şiir taraftarlarının etkisinde kalan Yahya Kemal, Türk şiirinde gerçekleştirmek istediği ikinci gayesinin de “şiiri hâlis olmayan unsurlardan kurtarmak ve ona asıl unsuru olan ritmi bahşetmek” olduğunu söyler.

Yahya Kemal’in eserlerindeki temel ruh kolektif ruhtur. O, bu ruhun çeşitli tezahürlerini İstanbul isimli geniş mekanda görür, klasik Türk musikîsine has sesle hisseder ve berceste mısraya has söyleyiş biçimini bulur.

Yahya Kemal’in parnasyen anlayışı onun şiirindeki musikî anlayışını yansıtır. “Kar Musikîleri” adlı şiiri de bu bağlamda, işleyeceğimiz “kar” teması açısından sanatçının imgesel şiirinin temsilcisidir.

“Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu;
Bin yıl sürecek zannedilen kar sesidir bu.”

dizeleriyle başlayan şiirinde ilk beyit itibariyle sıkıntı ve kederi karşılayan “kar” sanatçıyı karamsarlığa iter. Ela aldığımız beyitin ikinci dizesinde ise sanatçı, bu sıkıntıların hiç bitmeyeceğini düşünür. Bu ise sanatçının karamsarlığının göstergesidir.

                                              
Devam eden dizelerde sanatçının üzerindeki sıkıntı ve hüzün devam etmektedir. “Kar” imgesinin karşıladığı bu sıkıntılar sanatçıyı o kadar sarmıştır ki, sanatçı yaşamdan ve yaşadıklarından uzaklaşmıştır. Sıkıntılarına odaklanmıştır. Bu düşüncelerini ise;

“Zihnim bu şehirden, bu devirden çok uzakta,
Tanbûri Cemil Bey çalıyor eski plâkta.” 

dizeleriyle dile getirir. Şiirin devamında şair, bu sıkıntılardan kurtulacağı için heveslidir. İlk beyitlerde sanatçının üzerinde etkili olan karamsarlık, şiirin son beyitlerine doğru yerini sıkıntılardan kurtulma hevesine bırakır. Fakat bu heves uzun sürmez.

“Sandım ki uzaklaştı yağan kar ve karanlık,
Uykumda bütün bir gece Körfez'deyim artık!”

dizeleri içinde bulunulan bu durumun sözcüsü olur. Sanatçı, kar ve karın temsil ettiği sıkıntılardan kurtulduğunu sansa da bunun rüya ve hayal olduğuna kendini inandırmıştır. Körfez olarak nitelendirdiği sıkıntılardan kurtulma zamanını, ancak rüyalarında görebilecektir. Bu dizelerden de anlaşılabileceği gibi sanatçı tekrar karamsar bir havaya bürünür. İçindeki heves kaybolur. Kar yine sanatçı için sıkıntının, hüznün ve karamsarlığın sembolü olur.