HALİDE EDİP ADIVAR EDEBİ KİŞİLİĞİ-SANAT ANLAYIŞI MADDELER HALİNDE

Bu yazımızda Halide Edip Adıvar'ın edebi kişiliğini, sanat anlayışını, eserlerini, bilinmeyen özelliklerini özlü ve maddeler halinde bulabilirsiniz...

HALİDE EDİP ADIVAR (1884-1964) 

Milli Edebiyat akımının ünlü kadın romancısıdır. 

İstanbul Üniversitesinde edebiyat profesörü olan Halide Edip Adıvar aynı zamanda İngiliz dili ve edebiyatı profesörüdür. Bazı eserlerini İngilizce yayımlamıştır. 
Edebiyatçılığının yanında bir asker gibi cephe gerisinde mücadele vermiştir. 

İzmir'in işgal edilmesinden sonra Sultanahmet Mitingi'ndeki hararetli konuşması Kurtuluş Savaşı'nda bizzat cepheden cepheye koşması "Halide Onbaşı" olarak anılmasını sağlamıştır. Hitabetiyle ön plana çıkmıştır.

Halide Edip Adıvar, edebiyatın birçok türünde eser vermesine karşın romancı olarak tanınmıştır.
Eserleri roman­tizmden realizme doğru bir gelişme gösterir.
Romanlarında ilk başta aşk temasını, kadın psikolojisi­ni ele alır. Daha sonra Türkçülük, milliyetçilik ve mem­leketçilik konularına yönelir; kişileri yaşadıkları olay çevresinde, gelenek ve göreneklere bağlayarak anla­tır.
Romanlarında canlı, kuvvetli karakterler yaratır.
Yazar, üslubu genellikle ikinci pla­na itmiştir. Eserlerinde basit cümle yanlışlarından, an­latım bozukluğuna kadar birçok eksiklik göze çarpar.

Halide Edip'in romanlarını içerikleri ve dönem bakı­mından üç bölümde toplanır:

İlk dönem romanları: Yazar, ilk dönem romanlarında özellikle aşk gibi bireysel konuları ele alır. Bu roman­larda güçlü kadın kahramanlar öne çıkar. Kahramanla­rın ruhsal durumları başarıyla çözümlenir. Seviye Talib, Handan, Kalp Ağrısı bu tür romanlardandır.

Kurtuluş Savaşı dönemi romanları: Anadolu'ya ge­çip Kurtuluş Savaşı'na katılmasıyla Halide Edip'in sa­nat anlayışında değişiklik olur. Bu dönemde Anadolu insanını yakından tanır. Onun sabrını, direnişini, fe­dakârlığını, yurt sevgisini görür. Türkçülük akımının et­kisiyle toplum yapısını yansıtan Kurtuluş Savaşı ile Anadolu kent ve kasabalarındaki kimi çevrelerin deği­şik tutumlarını, çetelerin direnişlerini, kabaran millî coşkuyu anlatan toplumcu sayılabilecek eserler kale­me alır. Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye, Zeyno'nun Oğlu bu dönemin romanlarındandır.

Toplum ve töre romanları: Yazar, özellikle son yılların­da İstanbul'da ve Anadolu'yu, Anadolu'da yaşayan in­sanları konu alır. Doğu - Batı çelişkisini gündeme geti­rir, bu konuya bir cevap arar. Bunu yazarken değişik yörelerin törelerini de sergiler. Romanlarındaki bazı olay ve izlenimler, yazarın hayatından kaynaklanır. Sinekli Bakkal, Tatarcık, Sonsuz Panayır bu türden ro­manlardır.

• 
                            


EK BİLGİLER:

İstanbul Üniversitesinde edebiyat profesörü olan Halide Edip Adıvar aynı zamanda İngiliz dili ve edebiyatı profesörüdür. Bazı eserlerini İngilizce yayımlamıştır.

ESERLERİ:
• 
  ROMAN:
  
  Heyula (1908)
  Raik'in Annesi (1909)
  Seviye Talip (1910)
  Handan (1912)
  Yeni Turan (1912)
  Son Eseri (1913)
  Mev'ud Hüküm (1918)
  Ateşten Gömlek (1923)
  Vurun Kahpeye (1923)
  Kalp Ağrısı (1924)
  Zeyno'nun Oğlu (1928)
  Sinekli Bakkal (1936)
  Yolpalas Cinayeti (1937)
  Tatarcık (1939)
  Sonsuz Panayır (1946)
  Döner Ayna (1954)
  Akile Hanım Sokağı (1958)
  Kerim Ustanın Oğlu (1958)
  Sevda Sokağı Komedyası (1959)
  Çaresaz (1961)
  Hayat Parçaları (1963)
  
  ÖYKÜ:
  
  İzmir'den Bursa'ya (Yakup Kadri, Falih Rıfkı ve Mehmet Asım Us ile birlikte, 1922)
  
  Harap Mabetler (1911)
  
  Dağa Çıkan Kurt (1922)
  
  
  OYUN:
  
  Kenan Çobanları (1916)
  Maske ve Ruh (1945)
  
  
  ANI:
  
  Türkün Ateşle İmtihanı (1962)
  Mor Salkımlı Ev (1963)