FIRAT 10.SINIF EDEBİYAT 151-157.SAYFA CEVAPLARI(MANİ-TÜRKÜ)

Reklamlar

SAYFA 152:

Aliterasyon ve asonans: “m ve n” sesleriyle asonas, “e,a” sesleriyle asonans

Ölçü: 7’li hece ölçüsü

Uyak: 1.manide: “-in aldım” redif ; “s” yarım uyak

2.manide: “-mak ister” redif,  “ş” yarım uyak

·         Ahenk her türlü ses benzerliğiyle sağlanır.

2a) 

b) Belli bir ezgiyle söylenen manilerin ezberlenmesi daha kolay olmaktadır.

3b) Son iki dizede...Konuyla ilgisiz ilk dizeye doldurma dize dendiğini belirtmekte fayda var.

4.Manilerin temaları:

1.mani:Aşk

2.mani: Hasret, özlem

3.mani:Aşk

5.Maniler sade yalın halk Türkçesiyle yazılır.

6a) 1. Düz Mâni (Tam Mâni): Dört dizeden oluşan, 7'li hece ile söylenen (4+3 duraklı), "aaba" şeklinde uyaklanan ve ilk iki dizesi genellikle doldurma olan mânilerdir.

a  Ay doğar batar şimdi                       

a  Işığı tutar şimdi                         

b  Ben yârimin kuluyum                  

a  Dilerse satar şimdi                     

a  Bağa girdim üzün yok                 

a  El yarinde gözüm yok                 

b  Ben yarimi küstürdüm                

a  Barışmaya yüzüm yok                 

a  Yana yana kül oldum                   

a  Bir esmere kul oldum                 

b  Kuş dili bilmez iken                        

a  Şakıdım bülbül oldum                  

İlk iki dizeleri doldurma

2. Cinaslı Mâni (Kesik Mâni): Cinaslı uyak bulunur. İlk mısranın hece sa­yısı yediden azdır. Mısra sayısı dörtten fazla olabilir.

a  Yâr sana                                                     

a  Çağlar sular yâr sana                   

b  Madem Ferhat'ım dersin           

a  Şu dağlın yarsana                      

a  Karadan                                                  

a  Gel geç gönül karadan                

b  Yârim gider gemiyle                   

a  Ben giderim karadan                  

c  Ciğerim göz göz oldu                  

a  Görünmüyor yaradan                  

b  Ayırmasın Hak beni                   

a  Kaşı gözü karadan                     

3. Yedekli Mâni (Artık Mâni): Düz maninin dizelerine anlamlı başka dize­lerin eklenmesi sonucu oluşan mânilerdir. Asıl uyak değişmez. Artık mâni­de cinaslı uyak bulunmaz, ilk dizelerin bir anlam taşımasıdır. Bazı cinaslı manilerde de dörtten fazla mısra bulunması yönüyle bunların yedekli maniyle benzerlik taşıdığı düşünülebilir. Yedekli maninin bu tür cinaslı maniler­den ayrılan yönü;yedekli manide cinaslı uyağın bulunmamasıdır. Artık manideki ilk iki dizenin anlamlı olması da onu cinaslı maniden ayıran başka bir özelliktir.

a  Ağlarım çağlar gibi                     

a  Derdim var dağlar gibi                       

b  Ciğerden yaralıyım                           

a  Gülerim sağlar gibi                                           

c  Her gelen bir gül ister                               

a  Sahipsiz bağlar gibi                                   

a  İlkbahara yaz derler                                           

a  Şirin söze naz derler                            

b  Kime derdim söylesem                              

a  Bu dert sana az derler              

c  Kendin ettin kendine                        

a  Yana yana gez derler                            

4. Karşılıklı Mâni (Deyiş): İki kişinin karşılıklı söylediği manilerdir. Özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yaygın olan bu tür maniler için bu bölgede "karşı - beri" terimi kullanılmaktadır.

a  - Benim bahtı (talihi) yârim         

a  Gönlümün tahtı yârim                 

b  Yüzünde göz izi var                   

a  Sana kim bahtı (baktı)yârim        

a  - Kapıdan bahtı (baktı) yârim       

a  Su gibi ahtı yârim                      

b  Yüzüme göz değmedi                 

a  Güneşler yahtı yârim                 

Erkek:

"Karşıya kaban derler

Ökçeye taban derle

Kız hatırın kalmasın

Nişanlın çoban derler

Kız:

Karşı kabansız olmaz

Ökçe tabansız olmaz

"Niye Hatırım kalsın

Sürü çobansız olmaz

7A) Maniler, zamanla ilk söyleyeni unutulup halkın arasında yayıldığı için anonim ürünlerdir.

UYARI: Anonim metinlerin tarihi kaynağı halkın kendisi ve cönklerdir.

SAYFA 153:

8.Duygularınızı ifade ediniz.

9.MURABBA-MANİ KARŞILAŞTIRMASI

NOT:"Karanfil oylum oylum" türküsünü aşağıdan dinleyebilirsiniz...

DEVAM EDECEK...