11. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı Cevapları 2012-2013 sayfa 66-76 (Evrensel İletişim Yayınları)
BİYOGRAFİ:
ÖN HAZIRLIK
1. Çalıştığı alanda
ün yapmış kişiler hakkında yazılmış biyografiler bulup okuyunuz.
2. Atatürk ve Halil
İnalcık hakkında yazılmış birer biyografi bularak okuyunuz.
3. Siyaset,
askerlik, bilim, sanat, edebiyat, spor alanlarında tanınmış kişilerin hayatını
konu alan bir film izleyiniz (“Akıl Oyunları”, “Piyanist”, “Çağrı”, “Ali” vb.).
4. Bulunduğunuz
çevrede biyografisini yazabileceğiniz bir kişi belirleyiniz. Biyografisini
yazmaya karar verdiğiniz kişi hakkında bilgi ve belgeler toplayınız.
5. Biyografilerin
kültür tarihindeki yerini ve önemini araştırınız.
Biyografilerde yaşamları öğrenim hayatları,
mücadeleleri anlatılan örnek, tanınmış kişiler kendilerinden sonra gelen
kuşaklara örnek olacaktır.Böylece yeni nesiller bu insanların hayatlarından
ders alacak ve hayatlarına daha doğru bir şekilde yön vereceklerdir.
6. Monografi türünün
özelliklerini araştırınız.
Ünlü
bir kimsenin hayatını, kişiliğini, eserlerini, başarılarını ayrıntılarıyla ele
alan veya bilimsel bir alanda özel bir konu ya da sorun üzerine yazılan
inceleme yazısına monografi (tek yazı) denir.
Monografi
ya da monograf Türkçe'ye Fransızca monographie sözcüğünden geçmiş olup,
bilimsel alanlarda özel bir konu, sorun ya da kişi üzerine yazılmış, kendi
başına bir bütün oluşturan kitaplara verilen isimdir.
Herhangi
bir kimsenin yaşamının başkaları tarafından benimsenmesinde bir sakınca
görülmeyen özel taraflarını, bir sanat anlayışını, bir eserin veya şeyin
yalnızca bir yönünü anlatan yazılara "monografi" denir.
Monografıde
herhangi bir yer, bir eser, bir yazar, tarihî bir olay, bilimsel bir alana ait
sorun özel bir görüşle veya bakış açısıyla değerlendirilebileceği gibi, bir
konu üzerinde derinlemesine bir inceleme de yapılabilir.
Monografilerde kişi veya eser her yönüyle incelenir;
araştırılır. Ancak bu şekilde ele alınan konunun o ana kadar gizli kalmış
yönleri, tarafları belirlenir ve ortaya konur. Ayrıca sanatçı inceleniyorsa o
sanatçıyı diğer sanatçılardan ayıran özel bilgilere ulaşılmış olur.
HAZIRLANALIM
1. Hazırlık
amacıyla izlediğiniz filmin konusunu, filmdeki olayların kimin hayatı etrafında
meydana geldiğini belirtiniz.
2. (...)
Ağaca bir taş attım.
Düşmedi taşım.
Düşmedi taşım.
Taşımı ağaç yedi.
Taşımı isterim.
Taşımı isterim.
Nurullah Ataç, bu şiiri şöyle değerlendirir. “Giriştiği işi
başaramamış, umutları boşa çıkmış bir kişinin perişanlığını duyuyorum o şiirde,
o duygu bence çok iyi anlatılmış.”
“Ağaç” şiirinin dizelerinin arkasındaki öykü şudur: Necip
Fazıl Kısakürek, çıkardığı dergi için şiir ister Orhan Veli ve Oktay Rifat’tan.
İki arkadaş birer şiir verirler Kısakürek’e. Ne var ki şiirlerinin
yayımlanmadığını görürler. Bunun üzerine kafa kafaya verip söz konusu şiiri kaleme
alırlar. Şiirin başlığının “Ağaç” olmasının nedeni, Kısakürek’in dergisinin bu
adı taşımasıdır.
Sunay Akın
“Bir insanın hayalini hiç kimse kendi gibi anlatamaz çünkü
gerçek iç yaşantısını ancak insan kendi bilir.”
Jean Jacquez Rousseau (Jan Jak Russo)
Yukarıdaki metin ve özdeyişte yazarların dile getirmek
istedikleri sizce nedir? Düşüncelerinizi açıklayınız.
3. Başarılı, tanınmış kişiler hakkında yazılmış biyografiler
okumanın yaşamımıza nasıl katkısı olabilir? Düşüncelerinizi açıklayınız.
·
Başarılı
insanların hayatlarından etkilenebiliriz.Onların bu başarı öyküleri bize örnek
teşkil eder, hedeflerimizi büyütmemizi, daha azimli ve gayretli çalışmamızı
sağlar.
·
Başkalarının
yaşam öyküsünü bilenler onların hayattan edindikleri tecrübeler, aldıkları
dersler sayesinde kendi hayatlarına yön verebilirler...
1. ETKİNLİK
Dört beş kişilik gruplar oluşturunuz. “Dünyaca Tanınmış
Tarihçimiz Halil İnalcık” adlı metnin ve sınıfa getirdiğiniz biyografilerin
yazılış amaçları, dil-anlatım ve şekil özelliklerini grupça inceleyiniz. Grup
içinde tartışarak bu tür metinlerin ortak özelliklerini problem çözme
yöntemiyle belirlemeye çalışınız. Tespit ettiğiniz özellikleri bir rapor
hâlinde yazınız. Grup sözcünüzü belirleyiniz. Sözcünüz aracılığıyla çalışmanızı
sınıftaki arkadaşlarınıza sununuz.
Biyografinin yazılış amacı:
Tanınmış kişilerin çektikleri sıkıntıları, karşılaştıkları
engelleri, başarıya ulaşmada gösterdikleri gayretleri anlatmaktır. Okuyucunun,
topluma örnek olan bu kişileri yakından tanıma imkanı bulması, bu insanların
başarı öykülerinden hareketle kendi koşullarını en iyi şekilede değerlendirme
yolunu seçmesi amaçlanır.
Biyografilerde dil göndergesel işlevde kullanılır.
Biyografiler nesnel olmalıdır.
Biyografilerde gereksiz ayrıntılara girilmez.
Biyografiler açık, yalın, duru bir dille yazılır.
Biyografilerde daha çok açıklayıcı anlatıma başvurulur.
Konuya göre öyküleyici ve betimleyici anlatımlara da başvurulabilir.
2. ETKİNLİK
“Dünyaca Tanınmış Tarihçimiz Halil İnalcık” adlı metinden
hareketle yazarın Halil İnalcık ile ilgili biyografiyi yazmadan önce ne tür
hazırlıklar yaptığını, hangi bilgi ve belgelerden faydalandığını belirtiniz.
Bir biyografi yazmak için ne tür ön hazırlıklar yapılabileceğini, hangi
kaynaklardan yararlanılabileceğini tartışınız. Ulaştığınız sonucu açıklayınız.
Yazar, Halil İnalcık'ın hayat hikayesini yazmadan önce
araştırma yapmıştır. Halil İnalcık'ın babası hakkında bilgi edinmiştir. Tarih
kitaplarını, Halil İnalcık'ın kendi hayatıyla ilgili yazılılarını incelemiştir.
Biyografi yazmadan önce yaşam öyküsünü yazacağımız kişiyle
ilgili kütüphane ve internette araştırma yapmalıyız. Biyografisini yazacağımız
kişinin ailesi, yakın çevresi, iş arkadaşları ile görüşmeliyiz, o kişiyle
ilgili yazılı ve görsel kaynak bulunduran kişilerle görüşmeliyiz.
3. ETKİNLİK
“Dünyaca Tanınmış Tarihçimiz Halil İnalcık” adlı metinden
hareketle Halil İnalcık'ın ne zaman doğduğunu, çocukluğunun nasıl bir çevrede
geçtiğini; mizacı ve kişisel özelliklerini belirtiniz. Yetiştiği aile ve
çevrenin onun kişiliğinin oluşmasında etkili olduğunu düşünüyor musunuz? Size göre
metinde bu bilgilerin verilme amacı nedir? Düşüncelerinizi açıklayınız.
Halil İnalcık 26 Mayıs 1916'da doğmuştur.
Çocukluğu, savaş ve kargaşanın yaşandığı bir döneme denk
gelir.
İlkokulda okurken Latin harfleriyle tanışır.
Çocukluğunda Arapça ve Farsça eğitimini almıştır.
Ailesinin, yakın çevresinin desteği ve Abdülbaki Gölpınarlı,
Fuat Köprülü gibi tarih ve edebiyat ustalarının katkılarıyla büyük bir tarihçi
olmuştur.
Araştıran, çalışan, üreten bir insandır.
Tarih yazarlarının kanıtlarla hareket etmesi gerektiğini
savunur.
Türk tarihi hakkında uydurulan birçok yalanın, aksi yöndeki
kanıtlarla ortadan kaldırılabileceğine inanır.
4. ETKİNLİK
“Atatürk (Kişiliği, İlkeleri, Düşünceleri)” adlı
biyografiden alınan yukarıdaki bölümden haraketle Atatürk'ün kişisel
özellikleri ve düşünce hayatıyla ilgili çıkarımlarınızı belirtiniz.
Atatürk'ün kişisel özellikleri:
Vatanını ve milletini sever.
Zorluklardan yılmaz, çözüm yolu arar.
Kararlı ve cesurdur.
Akıl ve sağduyu ile hareket eder.
Birleştiricidir.
Milletin psikolojisini ve içinde bulunduğu şartları çok iyi
bilir.
İleri görüşlüdür.
Millete ve orduya güvenir.
Milletin bağımsızlığını her şeyin üstünde görür.
5. ETKİNLİK
Sınıfınızda dört beş kişilik gruplar oluşturunuz. Sınıfa
getirdiğiniz, Atatürk hakkında yazılmış biyografileri grup arkadaşlarınızla
inceleyiniz. Metinlerden hareketle Atatürk'ün kişilik özellikleri ve düşünce
hayatını konu alan bir metin hazırlayınız. Hazırladığınız çalışmayı sununuz.
6. ETKİNLİK
Halil İnalcık hakkında okuduğunuz biyografilerde verilen
bilgiler ders kitabınızda yer alan bilgilerle örtüşüyor mu? “Dünyaca Tanınmış
Tarihçimiz Halil İnalcık” adlı biyografide verilen bilgilerle sizin
araştırdığınız metinlerdeki bilgiler arasında çelişkiler olup olmadığını
belirtiniz. Yaptığınız etkinlikten hareketle biyografilerde bazı gerçekleri
gizlemenin, kurmaca-ya yer vermenin nasıl sonuçlar doğurabileceğini tartışınız.
Ulaştığınız sonuçları açıklayınız.
Halil İnalcık hakkında okuduğunuz biyografilerde verilen
bilgiler ders kitabınızda yer alan bilgilerle örtüşmektedir.
Çelişki yoktur.
Biyografilerde kurmacaya yer verilmez.
Biyografiler gerçekleri yansıtır, yansıtmalıdır.
Biyografide gerçekler gizlenirse biyografisi yazılan kişi
hakkında yanlış bilgi edinilir.
7. ETKİNLİK
Dört beş kişilik gruplar oluşturunuz. Grup arkadaşlarınızla
“Dünyaca Tanınmış Tarihçimiz Halil İnalcık” adlı metnin paragraflarının
konusunu bulunuz. Konuların birbirleriyle ilişkişini belirleyiniz. Yaptığınız
çalışmayı sınıfa sununuz.
8. ETKİNLİK
İncelediğiniz metinlerden ve ön hazırlıkta yaptığınız
araştırmadan hareketle biyografilerin kültür tarihindeki yerini ve önemini
açıklayınız.
Biyografi türünün ilk örneğinin eski Yunan'da Plutarkhus'un "Hayatlar" adlı eseri
olduğu kabul edilir.
Diğer ilk örnekler:
17. yüzyılda İngiltere'de William Roper'in Thomes More
hakkında yazdığı biyografi
18. yüzyılda Samuel Johnson'un James Boswell'in hayatını
yazdığı biyografi
20. yüzyıla kadar yazılan biyografilerde biyografisi yazılan
kişinin hayatının yanı sıra erdemleri, ahlaki özellikleri de veriliyordu.
20. yüzyılda başlayan modern biyografide ise nesnel bir
yaklaşım görülür.
Türk edebiyatında biyografiye yakın türler:
Siyer kitapları: Hz. Muhammed'in hayatı
Kısas- enbiyalar: Peygamber kıssaları
Tezkiretü'l Evliyalar: Evliyaların yaşamını anlatan eserler
Şairler tezkireleri: Şirlerin hayatını anlatan eserler.
Tezkireler biyografi türünün edebiyatımızdaki ilk
örnekleridir. Türk edebiyatında ilk şairler tezkiresi Ali Şir Nevai'nin
Mecalisü'n Nefais adlı eserdir.
Anadolu'da yazılan ilk şairler tezkiresi Heşt Behişt (Sehi
Bey) adlı eserdir.
16. yüzyıld Latifi'nin yazdığı Tezkiretü'ş Şuara da önemli
bir eserdir.
9. ETKİNLİK
• “Dünyaca Tanınmış
Tarihçimiz Halil İnalcık”, “Mustafa Kemal Anadolu'da” ve “Paris Pişmiş” adlı
metinlerde anlatıcının kim olduğunu belirtiniz. Anlatıcının biyografiyi
hazırlayan kişiyle ilişkisini açıklayınız.
“Dünyaca Tanınmış Tarihçimiz Halil İnalcık”, “Mustafa Kemal
Anadolu'da” adlı metinlerde anlatıcı 3. tekil kişidir. Pariş Pişmiş adlı metinde ise anlatıcı
yazarın kendisidir. Cümleler 1. tekil kişi ağzından kurulmuştur.
• “Dünyaca Tanınmış
Tarihçimiz Halil İnalcık” ve “Paris Pişmiş” adlı metinleri yazılış amaçları ve
anlatıcıları bakımından karşılaştırınız. Metinlerden hareketle biyografi ve otobiyografi
aracındaki benzerlik ve farklılıkları belirtiniz.
Paris Pişmiş adlı metnin yazılış amacı yazarın kendisini
tanıtma isteğidir. Diğer metinlerde ise başka birinin hayat hikayesini aktarma
isteği vardır.
11. SINIF DİL VE ANLATIM DERS KİTABI CEVAPLARI 2012-2013
(EVRENSEL YAY.) BİYOGRAFİ TÜRÜ sayfa 80
A. Aşağıdaki
cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükler yazınız.
•OTOBİYAOGRAFİ .bir düşünürün, bir sanatçının kendi
yaşam öyküsünü anlattığı eserlerdir.
• BİYOGRAFİ siyaset,
edebiyat, spor, sanat gibi alanlarda başarı göstermiş kişilerin yaşamının
anlatıldığı metinlerdir.
• Biyografisi
yazılacak kişinin hayat hikâyesi KRONOLOJİK bir sıraya göre verilmelidir.
B. Aşağıdaki
cümlelerde yargılar doğru ise yay ayraç içerisine “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
• Biyografilerde
anlatılanlar bilgi ve belgeye dayandırılır. (
D)
• Biyografilerin
edebiyatımızdaki ilk örnekleri mesnevilerdir. (
Y )
• Biyografi
yazılarında anlatıcı ile yazar aynı kişidir. (Y
)
• Biyografilerde
kurmacaya yer verilmez. ( D)
• Anlatıcı,
biyografisini yazacağı kişiyi tanımak zorundadır. ( D )
• Biyografilerde
nesnel anlatım kullanılır. (
D )
C. Aşağıdaki
çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
..........kişisel yaşantının bütünü ya da belli
bölümlerini ya da gözlemleri dile getirmek
amacıyla yazılmış edebî metinler ya da kayıtlardır.
Otobiyografi ile karıştırılabilen bu tür, ondan dışsal olaylara verdiği önem
ile ayrılır...........kişisel yaşam izlenimlerinin yanı sıra bu izlenimlerin
dış boyutları da geniş olarak yer alır. Otobiyografide yazar öncelikle
kendilerini konu
edinirken..........yazarları çoğunlukla çeşitli tarihsel
olaylarda rol oynamış ya da bu olayların
yakın gözlemcisi olmuş kişilerdir. Bu kişilerin yaşadığı
şeyleri bir defter ya da bir kâğıda aktarmasıdır.
1. Yukarıdaki
paragrafta otobiyografiyle karşılaştınlan metin türü aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Deneme B) Anı C) Günlük D)
Biyografi E) Gezi yazısı
2. Ayasofya'nın
muhteşem kubbesinin tam tepesinde, devasa gümüş hilalin dibinde, akşama şeyhine
anlatmak için çevresinde olanları gözleyip en ufak ayrıntıyı bile aklına yazan
Haşan Efendi, yeşil sarığı ve uzun siyah cüppesiyle bir heykel gibi hiç
kımıldamadan tek başına dikiliyor, göğe çizilmiş siyah bir silüet gibi en
yüksekteki yalnız duruşuyla belki kalabalığın kendisinden bile daha etkileyici
gözüküyordu.
Yukarıdaki paragrafta hangi anlatım türü kullanılmıştır?
A) Betimleyici anlatım B) Açıklayıcı anlatım C)
Öyküleyici anlatım
D) Kanıtlayıcı anlatım E)
Öğretici anlatım
D) Aşağıdaki soruları sözlü olarak yanıtlayınız.
1. Anı ve biyografi türlerini karşılaştırarak
benzer ve farklı yönlerini söyleyiniz.
Anı ve günce
yazılarında kahraman anlatıcı vardır.Yani metnin kahramanı yazarın kendisidir.Birinci
ağızdan anlatım vardır.Biyografilerde ise metnin kahramanı ile anlatıcı farklı
kişilerdir.Üçüncü ağızdan anlatım vardır.Kısaca anılarda ve güncelerde doğrudan
anlatım , biyografilerde ise dolaylı anlatım vardır.
(www.edebiyatfatihi.blogspot.com)
2. Biyografilerin
kültür hayatımızdaki yerini açıklayınız.
Yukarıda açıklandı…
5 yorum
Çok teşekkür ederim, en iyisi burada :)
süper,Allah bin kere razıolsun...
teşekkürler..!!
çok teşekkür ederim, emeğinize sağlık..
sayfa 77 yokmu
YORUM YAPARAK SORU SORABİLİR veya KATKIDA BULUNABİLİRSİNİZ...
1) Yaptığınız yorum biz onayladıktan sonra görülecektir.
2) Yazım kurallarına mümkün olduğunca dikkat ediniz.
3) Kullandığınız üslubun kişiliğinizi yansıttığını unutmayınız.
4) Yorumunuza emoji eklemek için "Emoticon" butonuna tıklayın.
5)Yorumunuza gelecek cevabı takip etmek beni bilgilendir kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.
EmoticonEmoticon