2012-2013 KARİZMA YAYINLARI 9.SINIF DİL VE ANLATIM 18-25.SAYFA CEVAPLARI

SAYFA 18

2.İNSAN-İLETİŞİM VE DİL

HAZIRLIK:

1)      Birinci resimde insan ve hayvan arasında bir iletişim kurulmak istense de aynı kaynaktan  iletişim sağlanmadığı için varsayımlar üzerinde yürümektedir. Diğer  resimde iletişim aynı türden varlıklar arasında diyalog sağlandığı için iletişim gerçekleşmiştir.

2)      Hayvanların yaptıkları davranışlar içgüdüseldir ve neyi neden ve niçin yaptıklarını bilmezler ve kendilerini geliştirmezler ama insanlar sürekli sorgulayan, değiştiren, geliştiren bir varlıktır.

3)      Dil; her ne kadar bir anlaşma aracı olarak tanımlansa da dil, milletlerin gelişmesine rehberlik eden, geçmişiyle geleceği arasında köprü görevi gören bir kültür mîrasıdır. Diline ve dinine sahip çıkmayan milletler kısa zamanda kendi değerlerinden koparak başka egemen milletlerin sömürgesi hâline gelirler. Onun içindir ki dilimizi ve dinimizi titiz bir şekilde korumamız ve yozlaştırmadan bir sonraki nesle aynen aktarmalıyız. Bir milleti diğer milletlerden ayıran en önemli fark o milletin kendi kültürüdür. Kültürü oluşturan unsurların en başında da dil ve din gelir. Çünkü kültür dile ve dine bağlıdır. Bütün kültür faaliyetlerinin temelinde bunun ikisi yatar. İnsanlar onlarla bilgi edinir, onlarla yaşar.

Sayfa 20:

ESKİCİ METNİ-REFİK HALİT KARAY

METİN SORULARI:

1)      Hasan kendi halinde sessiz, peltek konuşan biridir. Filistin’in ücra kasabasında yaşamakta ve buranın dilini bilmemektedir.

2)      Filistin’in ücra kasabasında dilini bilmediği insanların arasında yaşamaktadır ve ihtiyaç duyduğu şey ise kendisi gibi konuşabileceği, anlaşabileceği birilerini bulmak.

3)      Ana dilini konuşan kimsenin olmaması  onu hayattan koparırken  bu dili konuşan bir eskici görmesi ve onunla konuşması hayata tekrar bağlamaktadır.

4)      Yalnızlığı…

5)      Hayatın her anında insan konuşma ve anlaşma ihtiyacı duyar. Kendisiyle aynı dili konuşan birilerini bulamayınca hayatı çok zorlaşıren temel ihtiyaçlarından biri olan iletişimi sağlayamaz,derdini anlatamaz,yaşamı oldukça zor bir hal alır.

6)      A) Aynı dili kullanmaları

b) tanışmak     

c) Dil yetisi olmayan kişilerde iletişim eksik kalır. Diğer iletişim vasıtalarını kullanmak zorunda kalırlar.

ç) jest ve mimikler,işaretlerdir.

d) Aynı dil göstergelerini yani aynı dili bilmeleri gerekir.

B) DİL-İNSAN İLİŞKİSİ

 Pek çok bilimadamı insan iletişimini diğer iletişim sistemlerinden üstün kılan davranışın 'konuşma yoluyla dili kullanabilme' olduğu görüşünde birleşmektedir. Dil, insanların iletişimde bulunmak amacı ile geliştirdikleri bir anlaşma aracıdır. Başka deyişle, dilin birinci işlevi iletişimdir. Bu işlevi yerine getirmede dil, insanların düşünce, duygu, istek, deneyim v.b. yaşantılarını birbirlerine aktarabilmelerini; dış dünyayı yorumlayarak kendi dünyalarına getirebilmelerini sağlayan; "bu zaman ve bu yerden, o zaman ve o yer hakkında düşünerek bu düşünü yansıtabilmelerine" ve insanın "kendi kendini keşfetmesine" olanak veren bir araç olma özelliği taşımaktadır.

Sayfa 21.

a)      . İletişimde aynı dil göstergesini kullanan insanlar zaman zaman  jest ve mimiklerini kullanarak da anlaşma sağlayabilirler. Hatta bazı zaman bu anlaşma şekli dil göstergesinden daha etkili olabilmektedir.

b)      Jest ve mimikler,resimler,semboller…

2.etkinlik:

Dilin doğuşu

Dilin nasıl oluştuğunu kesin olarak bilebilmenin bir yolu yoktur. İzleri yarım milyon yıl öncesine kadar dayanan insan yaşamına bakıldığında insanların bu işi nasıl geliştirdiklerine dair bir kanıt bulunamamıştır. Bu kanıt boşluğunda birçok teori ortaya atılmıştır.

1) Tanrısal Teori: Allah Âdem’i yaratmıştır ve Âdem’in seslendirdiği her canlının ismi o olmuştur. Bir Hindu inanışına göre lisan evrenin yaratıcısı Brahma'nın eşi tanrıça Sarasvasti'den gelmektedir. Birçok dinde insanların lisanları ile yaratıldıkları inancı vardır. Teoriye göre insan denilen varlık tek bir atadan gelmişse, insanla birlikte gelişen dil de tek bir kökenden gelmiş olmalıdır

2) Yansıma Teorisi: İlk insanlar, çevrelerindeki sesleri taklit ederek ilkel dilleri oluşturmuşlardır. Modern bütün dillerde doğal ses yansımalarına karşılık gelen kelimeler bulunmaktadır. Bu da yansıma teorisini desteklemektedir. Türkçede Vızıltı, mırıltı, fısıltı, gürültü, çatırtı, patırtı, havlama, horlamagibi kelimeler yansıma kelimelerdir. Buna rağmen somut olmayan, ses olgusuna sahip olmayan kelimelerin oluşumunu bu teori ile açıklamak zordur.

3) Ünlemler Teorisi: İlk insanlar, korkularını, acılarını, sevinçlerini, ruh hâllerini dışa vuran sesler oluşturmuşlar, böylece dil oluşmuştur.

4) Birlikte İş Teorisi: İlk insanlar, işleri birlikte yapmaya başlamışlar, birlikte tempo oluşturmuşlardır

7.soru:

insanların hayatında  her zaman geniş ve sürekli kullandıkları iletişim,  dil göstergeleridir. Ama toplum hayatındaki gelişmeler zamanlar bunun dışındaki araçları da bizi kullanmaya itmiştir. Bunlardan bazıları da zaman içerisinde diğerinden daha etkili olmuştur. Örneğin sinirli olduğunu söyleyen biri ile kaşları çatan ve hareketleri gergin olan birinin biz de bıraktığı etki aynı olmaz. Burda bazen dil dışı göstergelerde etkili olur. Kullanım alanı açısından ise en yaygın olanı dil göstergesidir.

8a) Bir göstergenin gerçek dünyadaki karşılığına gönderge denir.Gönderge, kendisinden söz edilen nesne kişi ya da kavramın kendisidir.Sözgelimi vapur  kelimesi bir gösterge, vapurun kendisi ise bir göndergedir.

c. Müftüler, nergislik , kadife, inci çiçeği

 3.  Metin     : GÖNDERGESEL İŞLEV                                                         

4. Metin      :ALICIYI HAREKETLENDİRME İŞLEVİ                                              

5. Metin      :KANAL KONTROL İŞLEVİ                

6. Metin       :HEYECAN BİLDİRME İŞLEVİ                             

7. Metin        İL ÖTESİ İŞLEV            

8. Metin       :ŞİİRSEL İŞLEV                                                       

 11) a ve b. cevabı:

1 ) İletinin düzenlenme amacı : Ayakkabının derisi hakkında bilgi vermek.

Dilin işlevi : GÖNDERGESEL İŞLEV                                                         

2 ) İletinin düzenlenme amacı : Duygu ve düşünceyi dile getirmek

Dilin işlevi : HEYECAN BİLDİRME İŞLEVİ                             

3 ) İletinin düzenlenme amacı : Harekete geçirmek

Dilin işlevi : ALICIYI HAREKETLENDİRME İŞLEVİ                                              

4 ) İletinin düzenlenme amacı : İletişimin devap edip etmeyeceğini öğrenmek

Dilin işlevi : KANAL KONTROL İŞLEVİ                

5 ) İletinin düzenlenme amacı : Dille ilgili bilgi vermek

Dilin işlevi : DİL ÖTESİ İŞLEV            

6 )İletinin düzenlenme amacı : Şiiri ifade etmek

Dilin işlevi : ŞİİRSEL İŞLEV    

 ANLAMA YORUMLAMA

 1. İnsan dili kullandığı ölçüde iletişime geçer ve ne kadar iletişim kurarsa o kadar sosyal bir varlık olur.

3. Etkinlik

2. KEREM İLE ASLI METNİ

Burada HEYECAN BİLDİRME İŞLEVİ, ŞİİRSEL İŞLEV, KANAL KONTROL İŞLEVİ ve ALICIYI HAREKETE GEÇİRME  İŞLEVİ  kullanılmıştır.                        

Ölçme – Değerlendirme

1.       Aşağıdakilerden hangisi dilin kaynağı ile ilgili görüşlerden biri değildir?

CEVAP: E

 2.  Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.

Jest ve mimikler dil dışı iletişim araçlarındandır.

Dil,  insanoğlu için en geçerli ve yaygın iletişim aracıdır.

“Sıfatlar ismi niteleyen kelimelerdir.” cümlesinde dil, DİL ÖTESİ İŞLEV  kullanılmıştır.

 3.  Aşağıdaki cümlelerle dilin bu cümlelerde kullanılan işlevlerini eşleştiriniz.

Ne zaman kitap okumaya başlayacaksın?    DİLİN KANAL KONTROL İŞLEVİ                

Aman Allah’ım, bu ne büyük felaket!          HEYECAN BİLDİRME İŞLEVİ                             

Çöller, temel olarak ekvatorun kuzey ve güneyinde 15-40 dereceler arasında bulunan çok kurak alanlardır. GÖNDERGESEL  İŞLEVİ

4.  Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

İletişimde temel amaç anlaşmayı sağlamaktır. (   D )

İletişimde temel amaç anlaşmayı sağlamaktır. (  D   )

Dil dışı iletişim araçları ile yapılan iletişim, dille yapılan iletişimden daha kullanışlıdır. (  Y   )

İleti dille ilgili bilgiler vermek üzere düzenlenmişse dil, dil ötesi işlevde kullanılmıştır. (  D  )

5.  Dil-insan ilişkisinden hareketle dilin insan hayatındaki yeri ile ilgili çıkarımlarda bulununuz.